Hướng dẫn soạn bài Tức nước vỡ bờ Ngắn nhất – Ngữ Văn 8

Soạn bài Tức nước vỡ bờ (trích Tắt đèn) ngắn gọn do Ngô Tất Tố sáng tác được Bảng Xếp Hạng sưu tầm và giới thiệu với các bạn. Soạn bài mẫu Tức nước vỡ bờ này là bài tham khảo giúp các bạn học sinh nắm rõ kiến thức qua trích đoạn Tức nước vỡ bờ để từ đó học tập tốt môn Ngữ Văn lớp 8 chuẩn bị cho bài giảng sắp tới đây của mình.

Bạn đang xem bài viết: soạn bài tức nước vỡ bờ

Tìm hiểu chung về tác phẩm Tức nước vỡ bờ

Giới thiệu tác giả Ngô Tất Tố

– Ngô Tất Tố (1893 – 1954) quê ở huyện Lộc Hà, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh (nay thuộc Đông Anh, Hà Nội), xuất thân là một nhà Nho gốc nông dân.

– Ông là một học giả có nhiều công trình nghiên cứu về triết học, văn học cổ có giá trị; một nhà báo với nhiều bài viết mang khuynh hướng dân chủ và giàu tính chiến đấu; một nhà văn hiện thực chuyên viết về nông thôn trong giai đoạn trước cách mạng.

– Sau cách mạng, Ngô Tất Tố sau sưa hoạt động trong công tác tuyên truyền văn nghệ phục vụ kháng chiến chống Pháp.

– Ông được trao tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật năm 1996.

– Một số tác phẩm ở nhiều thể loại như: Tắt đèn (tiểu thuyết, 1939), Lều chõng (phóng sự tiểu thuyết, 1940), phóng sự Tập án cái đình (1939), Việc làng (phóng sự, 1940), Trời hửng (dịch, truyện ngắn, 1946), Đóng góp (kịch, 1956)…

Xem thêm: Hướng dẫn soạn bài Đồng chí (ngắn gọn) – Ngữ Văn 12

Giới thiệu tác giả Ngô Tất Tố
Giới thiệu tác giả Ngô Tất Tố

Về tác phẩm Tức nước vỡ bờ

1. Hoàn cảnh sáng tác

– “Tắt đèn” là tác phẩm tiêu biểu nhất trong sự nghiệp sáng tác của Ngô Tất Tố.

– Đoạn trích “Tức nước vỡ bờ” trích trong chương XVIII của tiểu thuyết, tên nhan đề do người biên soạn đặt.

2. N​ội dung và nghệ thuật đoạn trích Tức nước vỡ bờ

– Nội dung: câu chuyện phản ánh xã hội thối nát lúc bấy giờ đẩy chúng ta vào hoàn cảnh khốn khổ; vạch trần bộ mặt độc ác, tàn nhẫn, bất nhân khi xác định nhiều thứ thuế vô lí. Bên cạnh đó, văn bản cũng ca ngợi vẻ đẹp phẩm chát của người nông dân nghèo nhất là người phụ nữ giàu tình yêu thương với sức sống tiềm tàng mãnh liệt.

– Nghệ thuật: nghệ thuật xây dựng tình huống truyện độc đáo. Cách kể chuyện, mô tả nhân vật chân thực, sinh động. Nghệ thuật tương phản làm nổi bật tính cách nhân vật; ngôn ngữ đối thoại đặc sắc.

Tóm tắt tác phẩm

Mùa thu sưu thuế nữa lại đến. Gia đình chị Dậu phải chạy vạy ngược xuôi để kiếm được thêm tiền đóng sưu, thậm chí chị Dậu đã phải bán cả đàn chó và đứa con gái đầu lòng là cái Tí. Nhưng bọn chúng còn vô lí đến mức bắt anh chị đóng luôn phần sưu cho người em trai anh Dậu đã mất. Đêm đấy người ta vác anh Dậu về nhà trong tình trạng bị đánh thương nặng sắp chết. Chị Dậu luống cuống chỉ biết khóc, dân làng thương tình đến giúp đỡ khiến anh Dậu tỉnh dậy. Bà hàng xóm cho anh/chị bơ gạo để nấu cháo. Cháo vừa đưa đến miệng anh Dậu cũng là lúc mấy tên cai lệ chạy vào đòi mang anh ra đình đánh tiếp. Chị Dậu xuống nước van xin bọn chúng buông tha cho chồng mình nhưng càng xin chúng lại càng chửi bới; thậm chí tên cai lệ còn bịch luôn vào ngực chị. Đến đây, chị không chịu nổi nữa bèn đánh lại tên cai lệ và người nhà lí trưởng. Chị Dậu đã tuyên bố thà ngồi tù còn hơn để bọn chúng bắt nạt.

Tìm hiểu chung về tác phẩm Tức nước vỡ bờ
Tìm hiểu chung về tác phẩm Tức nước vỡ bờ

Bố cục tác phẩm

– Phần 1 (từ đầu … ngon miệng hay không): chị Dậu chăm sóc chồng.

– Phần 2 (còn lại): chị Dậu khôn ngoan và can đảm đương đầu với bọn tay sai.

Soạn bài Tức nước vỡ bờ

Câu 1 : (trang 32 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1)

Khi bọn tay sai xông vào nhà, chị Dậu trong tình thế rất thảm thương:

– Anh Dậu vừa tỉnh sau một cơn thập tử nhất sinh.

– Được bà lão hàng xóm tốt bụng cho bát gạo nấu cháo. Chị Dậu rón rén bưng bát cháo và hồi hộp xem chồng ăn có ngon không.

– Anh Dậu vừa “run rẩy cất bát cháo kề vào đến miệng”.

Câu 2 : (trang 32 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1)

Nhân vật cai lệ

– Đứng top đầu bọn lính ở huyện đường, chuyên đòi sưu thuế, đánh trói người.

– Hắn và tên lí trưởng xông vào nhà anh Dậu đòi sưu nặng, đòi bắt người đi đánh,… Chỉ là tên tay sai mạt hạng lại có quyền đánh trói người vô tội vạ.

– Hành động: cầm roi cầm thước, quát mắng, xưng hô ông-thằng, ông-mày.

→ Độc ác, hống hách, xấc xược, cậy hơi quan lớn ức hiếp người dân yếu đuối.

* Cách miêu tả chân thực, sinh động, sắc sảo linh động, thái độ căm ghét, khinh bỉ.

Soạn bài Tức nước vỡ bờ
Soạn bài Tức nước vỡ bờ

Câu 3 : (trang 33 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1)

* Diễn biến tâm lí của chị Dậu trong đoạn trích:

– Ban đầu: nhẫn nhục, chịu đựng, chỉ nói lí:

+ Gọi ông, xưng cháu. Lời nói nhún nhường, cầu xin “cháu van ông,…”

+ Hành động: run run, chạy đến đỡ tay cai lệ,…

– Không chịu đựng được nữa vùng dậy phản kháng:

+ Xưng hô ông-tôi, sau đấy mày-bà. Lời nói đầy quyết liệt thách thức.

+ Hành động mãnh liệt, khỏe khoắn “túm cổ cai lệ, ấn dúi ra cửa,…’

* Sự thay đổi thái độ của chị Dậu được mô tả chân thực, có lí. Chị Dậu hiện lên là một người phụ nữ giàu tình thương yêu chồng, dịu dàng. Đồng thời thật can đảm, mạnh mẽ, giàu sức phản kháng.

Câu 4 : (trang 33 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1)

Đặt nhan đề Tức nước vỡ bờ là thỏa đáng vì nó phản ánh đúng thông tin đoạn trích. Có áp bức phải có đấu tranh, áp bức càng nhiều đến mức độ không thể nữa thì sức phản kháng, sức đấu tranh càng mạnh.

Câu 5 : (trang 33 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1)

“Cái đoạn chị Dậu đánh nhau với tên cai lệ là một đoạn tuyệt khéo”. Vì:

– Thể hiện thật rõ nét, sinh động tính cách các nhân vật.

– Tạo tình huống khéo léo. Ngòi bút mô tả ngoại hình, hành động, ngôn ngữ linh động, sống động.

– Ngôn ngữ kể chuyện, đối thoại, ngôn ngữ nhân vật độc đáo, thể hiện ra được sắc thái tâm lí nhân vật.

Soạn bài Tức nước vỡ bờ
Soạn bài Tức nước vỡ bờ

Câu 6 : (trang 33 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1)

Nhà văn Nguyễn Tuân cho rằng, với tác phẩm Tắt đèn, Ngô Tất Tố đã “xui người nông dân nổi loạn”. Em hiểu thế nào về đánh giá đó? Qua đoạn trích hãy làm sáng tỏ ý kiến của Nguyễn Tuân.

Các bạn có thể tham khảo văn mẫu sau:

– Phản ánh đúng quy luật: có sự áp bức, bóc lột tất yếu sẽ có đấu tranh.

– Ngô Tất Tố nhìn thấy sức mạnh tranh đấu tiềm tàng của người nông dân.

– Hành động phản kháng là tự phát, khơi màn cho những sự trỗi dậy tranh đấu sau đó.

– Chỉ bằng bạo lực, tranh đấu mới giải quyết được sự đàn áp, gông cùm của chế độ nửa phong kiến thực dân.

Tổng kết

Phanh phui bộ mặt tàn ác, bất nhân của xã hội thực dân phong kiến đương thời; xã hội ấy đã đẩy người nông dân vào tình cảnh khổ cực, khiến họ phải liều mạng chống lại. Đoạn trích còn cho thấy vẻ đẹp tâm hồn của người nông dân, vừa giàu tình yêu thương vừa có sức sống tiềm tàng mãnh liệt. Bảng Xếp Hạng chúc bạn học tập thật tốt!

Nguồn: Tổng hợp

Hãy Đánh Giá post

Viết một bình luận