Hướng dẫn soạn Bài ca ngất ngưởng đã được Bảng Xếp Hạng tổng hợp với thông tin bài soạn ngắn gọn và chi tiết sẽ là nguồn thông tin có ích giúp các bạn học sinh có kết quả cao hơn trong học tập. Mời thầy cô và các bạn học sinh tham khảo.
Bạn đang xem bài viết: soạn bài ca ngất ngưởng
Tìm hiểu chung về tác phẩm Bài ca ngất ngưởng
Giới thiệu tác giả Nguyễn Công Trứ
1. Tiểu sử tác giả Nguyễn Công Trứ
Nguyễn Công Trứ tự Tồn Chất, hiệu Ngộ Trai, biệt hiệu Hi Văn, xuất thân trong một gia đình Nho học quê ở làng Uy Viễn, nay là xã Xuân Giang, Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh.
Từ nhỏ cho đến năm 1819, ông sống nghèo khó, năm 1819 ông thi đỗ Giải nguyên và được bổ làm quan.
Cuộc đời ông là những thăng trầm trong sự nghiệp. Ông được thăng thưởng quan tước nhiều lần vì những thành tích, chiến công trong quân sự và kinh tế, tới chức thượng thư, tổng đốc; nhưng cũng nhiều lần bị giáng phạt, nhiều lần giáng liền 3-4 cấp như năm 1841 bị kết án trảm giam hậu rồi lại được tha, năm 1843 còn bị cách tuột làm lính thú,…
Xem thêm: Hướng dẫn soạn bài Câu cá mùa thu Ngắn – Ngữ Văn 11
2. Sự nghiệp văn chương của tác giả Nguyễn Công Trứ
Sáng tác của Nguyễn Công Trứ hầu hết bằng chữ Nôm và bị thất lạc nhiều. Hiện nay sưu tầm được khoảng 150 bài gồm thơ, ca trù, phú. Thể loại ưa thích của ông là hát nói (hát nói là một điệu của ca trù cần có người còn gọi chung là ca trù). Nguyễn Công Trứ là người đầu tiên có công đem tới cho hát nói một nội dung thích hợp với công dụng và cấu trúc của nó.
Thơ văn ông bao gồm nội dung khá phức tạp, kết tinh hiện trạng ý thức của một thế hệ nhà nho như Nguyễn Công Trứ. Tuy nhiên tổng quát, thơ ông tập trung vào ba chủ đề chính:
+ Chí nam nhi.
+ Cái nghèo và thế thái, nhân tình.
+ Triết lí hưởng lạc.
Xem thêm: Hướng dẫn soạn bài Chiếc lá cuối cùng (ngắn gọn) – Ngữ Văn 8
Về tác phẩm Bài ca ngất ngưởng
Bài thơ này được sáng tác sau năm 1848, sau khi nhà thơ đã nghỉ hưu về quê nhà. Nguyễn Công Trứ viết “Bài ca ngất ngưởng” để thể hiện phong cách sống của mình. Đây chính là triết lí sống đã đi kèm với ông suốt cuộc đời, bất kể ông còn là một thư sinh, khi ông đảm nhiệm chức vụ quan lại, hay sau khi ông đã về hưu.
Thuật ngữ “ngất ngưởng” được sử dụng như một biểu tượng, diễn tả sự đứng ở một vị trí cao, không ổn định, và nó liên quan đến một lối sống khác biệt, đầy ngạo nghễ, thách thức mọi người, và vượt ra ngoài giới hạn thường ngày.
Bài thơ được chia thành ba phần
- Phần 1 gồm 6 câu đầu tiên, nói về sự ngất ngưởng trên con đường công danh và sự nghiệp của người viết.
- Phần 2 có 12 câu tiếp theo, tập trung vào sự ngất ngưởng trong lối sống và tư duy của nhà thơ.
- Phần 3 là phần còn lại của bài thơ, nơi nhà thơ khẳng định cá tính riêng của mình.
Soạn Bài ca ngất ngưởng
Câu 1 (39 sách giáo khoa ngữ văn lớp 11 tập 1)
Cái chú ý đặc biệt đến hình ảnh của sự vật đứng ở những vị trí cao, không ổn định, đã khiến từ “ngất ngưởng” trở thành một biểu tượng của sự khác thường và sự vượt trội so với quan điểm phổ thông. Nó xuất hiện trong nhan đề của tác phẩm không ít hơn bốn lần và thể hiện một phong cách sống đặc biệt, một thái độ không sợ khám phá và thách thức môi trường xung quanh dựa trên sự tự nhận thức, tài năng và đạo đức cá nhân:
- Trong tác phẩm, “ngất ngưởng” chỉ sự tài năng, phong cách ngạo nghễ của tác giả khi làm quan.
- Nó cũng biểu thị sự ngang tàng của ông khi làm công việc dân thường.
- Từ này thậm chí còn thể hiện ý nghĩa của việc tự hào vượt trội hơn người khác.
- Tác giả được coi là “ngất ngưởng” hơn người bởi vì ông dám xem thường các vấn đề liên quan đến danh vọng, tài sản và ý kiến của người khác, và không chịu bị ràng buộc.
Câu 2 (trang 39 sách giáo khoa ngữ văn lớp 11 tập 1)
Nguyễn Công Trứ hiểu rằng việc làm quan có thể làm mất đi sự tự do của mình, nhưng ông vẫn lựa chọn làm quan vì những lý do sau:
- Ông muốn thể hiện tài năng và hoài bão của bản thân.
- Ông tin rằng ông đã đóng góp hết mình với tài năng và nhiệt huyết của mình, do đó ông có quyền tự hào và “ngất ngưởng” hơn so với những quan viên khác trong triều đình.
→ Việc “ngất ngưởng” của ông thực chất là một phong cách sống thể hiện sự tôn trọng đối với trung thực, cá tính, và ông không đồng tình với việc bị “khắc kỉ phục lễ,” tức là bị ép buộc theo các quy tắc và giáo lý của truyền thống Nho gia.
Câu 3 (trang 39 sgk ngữ văn 11 tập 1)
Nguyễn Công Trứ đã tự kể về mình, tự thuật, tự nhận xét về bản thân
+ Giọng điệu tự thuật khảng khái, đầy cá tính
+ Ông ý thức được bài bản tài năng, cách điệu sống của chính mình
+ Ông tự hào vì có cuộc sống hoạt động tích cực trong xã hội
+ Ông tự hào vì dám sống cho mình, bỏ qua sự gò bó của lễ và danh giáo
Câu 4 (trang 39 sgk ngữ văn 11 tập 1)
Nhiều nhà thơ, nhà chính trị nổi tiếng dường như đều gởi gắm tâm sự của mình nói
+ Thể loại hát nói nhanh chóng trở thành thể loại chiếm được vị trí độc tôn, trở thành một khuynh hướng văn học
+ Hát nói có những ưu thế tốt về sự phóng khoáng phù hợp với việc truyền tải quan niệm nhân sinh mới mẻ của tầng lớp nhà nho
Luyện tập
Câu hỏi (trang 39 SGK Ngữ văn 11 tập 1)
Các bạn có thể tham khảo văn mẫu sau:
– Ngôn ngữ của Bài ca ngất ngưởng rất phóng khoáng, tự do, ngạo nghễ, mang đậm tính cách của tác giả, chứa đựng nhiều câu kể. Từ đấy giúp cho việc truyền tải thông tin cũng như cách của Nguyễn Công Trứ được đơn giản hơn.
– Ngôn ngữ của bài Bài ca phong cảnh Hương Sơn nhẹ nhàng, chứa nhiều từ miêu tả cảnh sắc thiên nhiên cùng lúc đó có những từ ngữ mang nét đặc trưng của Phật giáo. Từ đó thể hiện rõ niềm say mê phong cảnh thiên nhiên quốc gia cũng như Phật giáo của tác giả.
Hỏi đáp về tác phẩm Bài ca ngất ngưỡng
Tác giả Nguyễn Công Trứ có thông điệp gì trong tác phẩm này?
Tác giả Nguyễn Công Trứ thông qua tác phẩm “Bài ca ngất ngưởng” muốn truyền đạt thông điệp về tinh thần độc lập, cá nhân, và không sợ khám phá. Ông thể hiện lòng tự hào về tài năng và định hướng cuộc sống của mình, không bị ràng buộc bởi những quy tắc và giáo lý truyền thống, và khẳng định cá tính độc đáo của mình.
Tại sao tác phẩm này có tên là “Bài ca ngất ngưởng”?
Tên của tác phẩm “Bài ca ngất ngưởng” bắt nguồn từ thuật ngữ “ngất ngưởng,” một từ tượng hình diễn tả việc đứng ở một vị trí cao, không ổn định. Từ này được sử dụng để biểu thị tư duy và tinh thần không sợ khám phá, thách thức, và vượt trội. Tên tác phẩm phản ánh tinh thần và triết lý sống của tác giả.
Tác phẩm “Bài ca ngất ngưởng” có ý nghĩa gì trong văn học Việt Nam?
“Bài ca ngất ngưởng” không chỉ là một tác phẩm văn học nổi bật trong văn chương Việt Nam mà còn mang ý nghĩa lớn trong việc thể hiện tinh thần độc lập, sáng tạo, và không sợ thách thức trong cuộc sống. Tác phẩm này đã trở thành một biểu tượng của sự tự do tư duy và cá nhân, là một phần quan trọng của văn học và tư tưởng Việt Nam.
Tổng kết
Trên đây Bảng Xếp Hạng đã giới thiệu tới bạn đọc tài liệu: Soạn Bài ca ngất ngưởng. Hi vọng bài viết sẽ giúp bạn có kết quả cao hơn trong học tập.
Nguồn: Tổng hợp
