Hướng dẫn soạn bài Chiến thắng Mtao Mxây – Ngữ Văn 10

Bảng Xếp Hạng mời bạn đọc tham khảo Soạn bài Chiến thắng Mtao-Mxây, với nội dung tài liệu ngắn gọn và chi tiết sẽ giúp các bạn học sinh tham khảo để có kết quả cao hơn trong học tập môn Ngữ văn 10. Mời thầy cô cùng các bạn học sinh đọc thêm soạn bài Chiến thắng Mtao Mxay dưới đây.

Bạn đang xem bài viết: soạn bài chiến thắng Mtao Mxây

Tìm hiểu chung về tác phẩm Chiến thắng Mtao Mxây

Giới thiệu về sử thi

– Khái niệm: Sử thi là tác phẩm tự sự dân gian có quy mô lớn, sử dụng ngôn ngữ có vần, nhịp, xây dựng những hình tượng nghệ thuật hoành tráng, hào hùng để kể về một hoặc nhiều biến cố lớn xảy ra trong đời sống cộng đồng của cư dân thời cổ đại.

– Đặc trưng:

Nội dung của sử thi có tính đa dạng, kể về sự kiện trọng đại của quá khứ, biểu hiện tất cả đời sống văn hóa, lịch sử của cộng đồng, thể hiện quá trình vận động của tộc người đó qua các giai đoạn khác nhau.

Nghệ thuật: sử thi là những câu chuyện kể văn xuôi xen lẫn văn vần, có dùng các yếu thành ngữ, tục ngữ, những từ ngữ cổ, hình thức nghệ thuật ngôn từ dân gian.

Xem thêm: Hướng dẫn soạn bài Chị em Thúy Kiều (Ngắn gọn) – Ngữ Văn 9

– Phân loại sử thi

Sử thi thần thoại như Đẻ đất đẻ nước, Ấm ệt luông, Cây nêu thần… kể về sự hình thành của thế giới, sự tạo thành của muôn loài, sự hình thành các dân tộc…

Sử thi anh hùng như Đăm Săn, Đăm Di, Xinh Nhã, Khinh Dú, Đăm Noi… kể về cuộc đời và sự nghiệp của các anh hùng.

Giới thiệu về sử thi
Giới thiệu về sử thi

Về tác phẩm Chiến thắng Mtao Mxây

Thể loại: Sử thi anh hùng ca

– Vị trí: Đoạn trích nằm ở phần giữa tác phẩm, đoạn trước kể về việc Đăm Săn đánh nhau với Mtao Grư để cứu Hơ Nhị; đoạn kế tiếp, Đăm Săn và dân làng đi chặt cây Smuk.

– Nhân vật chính: Đăm Săn, Mtao Mxây. Nhân vật được mô tả ở phương diện là ngoại hình, hành động.

– Biện pháp nghệ thuật nổi bật của văn bản: So sánh và phóng đại.

– Người kể chuyện: ngôi số 3, tách biệt với lời nhân vật.

Tóm tắt tác phẩm

Mtao Mxây ganh ghét vì Đăm Săn có vợ đẹp nên quyết tâm bắt Hơ Nhị. Hắn dò la thông tin, khi biết được Đăm Săn đi vắng liền cải trang thành khách đến nhà Đăm Săn, khi trở về nghĩ ra lý do là để quên con dao và bảo Hơ Nhị mang hộ ra ngoài để bắt cóc nàng. Nghe tin vợ mình bị bắt, Đăm Săn tức tốc trở về, đem quan đến đánh Mtao Mxây để cứu vợ. Một cuộc tranh đấu dữ dội diễn ra. Rút bài học từ tên Mtao Grư, Mtao Mxây mặc áo giáp cẩn thận, cầm khiên phòng thủ, không chịu giao chiến. Chỉ khi Đăm Săn dọa phá nhà, hắn mới dám ra giao chiến. Mtao Mxây yếu ớt, kém cỏi còn Đăm Săn thì mạnh mẽ, tài giỏi khiến ai cũng nể lo lắng. Mtao Mxây sợ hãi bỏ chạy thì bị mũi lao đâm vào đùi, vào bụng tuy nhiên do hắn mặc áo giáo nên không sao. Cuộc chiến xảy ra không phân thắng thua. Đăm Săn mệt mỏi mơ màng thì thấy ông trời bày cách tiêu diệt kẻ ác. Chàng liền làm theo. Đăm Săn lấy chày mòn ném trúng vành tai Mtao Mxây. Áo giáp rơi ra và ngay lập tức Đăm Săn kết thúc cuộc đời của kẻ thù nhanh chóng. Tù trưởng Mtao Mxây cầu xin Đăm Săn tha mạng. nhưng Đăm Săn kiên quyết phải trừng phạt kẻ ác – kẻ đã cướp vợ người khác một cách hèn hạ. Chàng thắng lợi vẻ vang danh tiếng nổi đình nổi đám.

Về tác phẩm Chiến thắng Mtao Mxây
Về tác phẩm Chiến thắng Mtao Mxây

Bố cục tác phẩm

Gồm 3 phần:

Phần 1: Cuộc chiến giữa hai tù trưởng: (từ “Nhà Mtao Mxây đầu sàn hiên … Cắt đầu Mtao Mxây đem bêu ngoài đường)

Phần 2: Cảnh Đăm Săn cùng các nô lệ trở về làng sau chiến thắng. (Từ “Ơ nghìn chim sẻ” đến “rồi vào làng”)

Phần 3: Cảnh nhà Đăm Săn ăn mừng chiến thắng. (Còn lại)

Soạn bài Chiến thắng Mtao Mxây

Câu 1 (trang 36 sgk Ngữ văn 10 Tập 1)

Tóm tắt diễn biến trận đánh

– Đăm Săn đến nhà Mtao Mxây khiêu chiến nhưng hắn bỡn cợt chưa chịu giao chiến ngay.

– Khi thấy thái độ kiên quyết và nhận được lời hứa của Đăm Săn là sẽ không đâm khi đi xuống cầu thang, Mtao Mxây mới chịu xuống.

– Hiệp đấu thứ nhất: Hai bên múa khiên:

+ Mtao Mxây múa trước: tỏ ra yếu ớt và kém cỏi

+ Đăm Săn múa khiên: tỏ ra mạnh mẽ, tài giỏi hơn hẳn,vẫn giữ thái độ bình tĩnh, thản nhiên.

+ Kết quả: Đăm Săn đâm trúng Mtao Mxây nhưng không thủng được áo giáp của hắn.

 

Soạn bài Chiến thắng Mtao Mxây
Soạn bài Chiến thắng Mtao Mxây

– Hiệp đấu thứ hai:

+ Được trời mách bảo, Đăm Săn ném cái chày mòn trúng tai Mtao Mxây.

+ Kết quả: Đăm Săn giành được thắng lợi, cắt đầu của Mtao Mxây đem bêu ra đường. Dân làng Mtao Mxây nhất loạt theo Đăm Săn về ngôi làng mới.

Câu 2 (trang 36 sgk Ngữ văn 10 Tập 1)

– Câu nói của dân làng:

+ “không đi sao được!… người nhà giàu cầm đầu chúng tôi nay đã biến mất nữa”

+ “không đi sao được! Tù trưởng chúng tôi đã chết, lúa chúng tôi đã mục, chúng tôi còn ở với ai?”

⇒ Sau khi tù trưởng của mình thất bại, đông đảo tôi tớ của Mtao Mxây đều tâm phục và muốn đi theo Đăm Săn – vị tù trưởng mạnh hơn.

Việc này thể hiện mong ước có được một người tù trưởng dũng cảm, tài ba, có thể lãnh đạo tốt của nhân dân.

Soạn bài Chiến thắng Mtao Mxây
Soạn bài Chiến thắng Mtao Mxây

– Hàng động của dân làng:

+ Tôi tớ của Mtao Mxây: Đoàn người đông như bầy cà tong, mang của cải về nhiều như ong đi chuyển nước, như bầy trai gái đi giếng làng cõng nước. ⇒ Niềm vui, phấn khởi khi tìm được người tù trưởng đủ tài đức.

+ Tôi tớ của Đăm Săn: “… Các chàng trai đi lại ngực đụng ngực. Các cô gái đi lại vú đụng vú. Cảnh làng một tù trưởng nhà giàu trông sao mà vui thế!” ⇒ Vui mừng khi tù trưởng thắng lợi trở về, buôn làng được mở mang thêm, ngày càng đông vui và giàu mạnh.

Cuộc tranh đấu giữa Đăm Săn và Mtao Mxây không phải là một cuộc chiến tranh phi nghĩa với mục đích xâm lược, tàn sát hay trộm bóc của cải. Cuộc chiến này quyết định sự thắng thua của hai tù trưởng, và mang tính chất thống nhất cộng đồng. Bởi vậy, khi Đăm Săn – một tù trưởng mạnh hơn giành chiến thắng, tôi tớ của cả hai buôn làng đều vui mừng, phấn khởi.

Câu 3 (trang 36 sgk Ngữ văn 10 Tập 1)

Phần cuối đoạn trích quan tâm nhiều đến việc mô tả cảnh ăn mừng thắng lợi của người dân cả hai buôn làng. Việc này nêu lên một số đặc điểm lớn của sử thi và tư tưởng của nhân dân như:

+ Một khi Mtao Mxây – tù trưởng kém cỏi hơn thua trận, tôi tớ ở làng không hề lo lo lắng mà phấn khởi, vui mừng và ngay lập tức theo Đăm Săn – tù trưởng tài giỏi hơn về buôn làng mới.

⇒ Điều này thể hiện tính chất của cuộc chiến tranh thị tộc trong xã hội Ê-đê: Cuộc tranh đấu không gây tác động xấu đến xã hội mà giúp cho các bộ tộc nhỏ, rời rạc có thể hợp lại để tạo nên tập thể lớn mạnh.

+ Sự ủng hộ của cả hai phía dân làng cũng thể hiện tư tưởng của dân gian về tầm vóc lịch sử của người anh hùng: mong muốn đạt được người lãnh đạo tài giỏi, ngợi ca công lao của người anh hùng đã có công thống nhất các buôn làng.

Soạn bài Chiến thắng Mtao Mxây
Soạn bài Chiến thắng Mtao Mxây

Câu 4 (trang 36 sgk Ngữ văn 10 Tập 1)

– Biện pháp so sánh được sử dụng ở các chi tiết: Các lần Đăm Săn múa khiên, so sánh tương phản nhằm tạo sự đối lập giữa cảnh múa khiên của Đăm Săn và Mtao Mxây.

– Các câu văn có sử dụng lối nói phóng đại:

+ Chàng múa trên cao, gió như bão; chàng múa dưới thấp, gió như lốc

+ Đoàn người đông như bầy cà tong, đặc như bầy thiêu thân, ùn ùn như kiến như mối

⇒ Tác dụng:

+ Những câu văn này giống như một đòn bẩy, có tác dụng miêu tả chi tiết, nhất định, làm nổi bật vẻ đẹp, vị thế của người anh hùng.

+ Các hình ảnh được sử dụng để so với Đăm Săn đều được lấy từ thiên nhiên, vũ trụ. Điều này cho thấy, nhân dân muốn khẳng định tài năng, sức mạnh, tầm vóc của các anh hùng cộng đồng này có thể sánh ngang tầm với vũ trụ.

Luyện tập

Các bạn có thể tham khảo văn mẫu sau:

– Nhiệm vụ của thần linh (ông Trời): bày cho Đăm Săn cách giết Mtao-Mxây “Cháu lấy một cái chày mòn ném vào vành tai hắn là được”

→ ở thời kì ấy, con người và thần linh gắn bó mật thiết với nhau. Hay tmột cách khác, nó là dấu vết của tư duy thần thoại trong sử thi, dấu vết của một môi trường chưa có sự phân hóa giai cấp rạch ròi.

Soạn bài Chiến thắng Mtao Mxây
Soạn bài Chiến thắng Mtao Mxây

– Vai trò của con người: tuy vậy, thần linh chỉ đóng vai trò là người hỗ trợ cho hành động chứ chẳng phải là người quyết định kết quả của cuộc tranh đấu. Còn việc giết Mtao-Mxây là do tài trí của Đăm Săn.

Tổng kết

Bảng Xếp Hạng hi vọng bài viết hướng dẫn soạn bài Chiến thắng Mtao Mxây sẽ giúp ích cho bạn trong quá trình học tập. Chúc các bạn đạt kết quả thật cao!

Nguồn: Tổng hợp

Hãy Đánh Giá post

Viết một bình luận