Hôm nay Bảng Xếp Hạng xin giới thiệu với các bạn bài viết hướng dẫn soạn bài Sống chết mặc bay do Phạm Duy Tốn sáng tác được chúng tôi sưu tầm và giới thiệu tới các em học sinh tham khảo chuẩn bị tốt cho bài giảng của học kì mới sắp tới đây của mình.
Bạn đang xem bài viết: soạn bài sống chết mặc bay
Tìm hiểu chung về tác phẩm Sống chết mặc bay
Giới thiệu tác giả Phạm Duy Tốn
- Phạm Duy Tốn (1883-1924)
- Quê quán: làng Phượng Vũ, huyện Thường Tín, tỉnh Hà Tây
- Là một trong số ít người có thành tựu trước tiên về thể loại truyện ngắn hiện đại, trong số đó Sống chết mặc bay là tác phẩm điển hình.
- Mặc dù còn chịu ít nhiều ảnh hưởng của xu hướng đạo đức truyền thống tuy nhiên những truyện ngắn của Phạm Duy Tốn đã thiên về phản ánh hiện thực xã hội thối nát thời bấy giờ. Trong Sống chết mặc bay, ông tố cáo giai cấp thống trị độc ác bất nhân, chỉ ham ăn chơi phè phỡn, để mặc dân chúng trong cảnh ngập lụt.
Xem thêm: Hướng dẫn soạn bài Thương vợ (ngắn gọn) – Ngữ Văn 11
Về tác phẩm Sống chết mặc bay
- Sống chết mặc bay được xếp vào thể loại truyện ngắn. Ở đất nước ta, khoảng đầu thế kỉ XX, định nghĩa này còn khá mới mẻ. Thời trung đại cũng đã có truyện hoặc các tác phẩm có tính chất tự sự nhưng không có tác phẩm nào thể hiện ra được những đặc trưng căn bản của thể loại này.
- Truyện ngắn thuộc loại hình tự sự, đặc trưng căn bản nhất của nó là ngắn. Truyện ngắn chỉ là một lát cắt, một khoảnh khắc, một hiện tượng nổi bật (cũng có thể khác thường) của cuộc sống. Các chi tiết “thừa” (đối với việc thể hiện thông tin cốt truyện), các chi tiết rườm rà đều bị lược bỏ để chú ý vào những chi tiết trọng điểm nhất. Trong truyện ngắn, dường như hiện thực đời sống đã được “nén” chặt lại nhằm mục đích khắc hoạ nổi bật một hiện tượng, một nét thực chất trong quan hệ nhân sinh hay trong đời sống tâm hồn con người.
Tóm tắt tác phẩm
Gần một giờ đêm, trời mưa tầm tã, nước sông Nhị Hà lên to, khúc đê làng X có rủi ro sẽ vỡ. Hàng trăm hàng nghìn người dân ra sức chống chọi với sức nước. Thế mà tại ngôi đình trên một khúc đê gần đó, quan phụ mẫu vẫn ung dung cùng các quan đánh bài. Có người báo đê vỡ, ngài vẫn thản nhiên quát mắng. Cuối cùng, khi quan ù ván bài thật to, cũng là lúc “khắp mọi nơi miền đấy, nước tràn lênh láng, xoáy thành vực sâu, nhà cửa trôi băng, lúa má ngập hết, kẻ sống không chỗ ở, kẻ chết không nơi chôn”.
Xem thêm: Soạn bài Kiều ở lầu Ngưng Bích (ngắn gọn) – Ngữ Văn 9
Soạn bài Sống chết mặc bay
Câu 1 (trang 81 sgk Ngữ Văn 7 Tập 2)
Bố cục 3 phần
– Đoạn 1 (Từ đầu … Khúc đê này hỏng mất) : Tình hình đê vỡ và sức chống đỡ.
– Đoạn 2 (tiếp … Điếu, mày ! ) : Cảnh quan phụ mẫu đánh tổ tôm bài bạc.
– Đoạn 3 (còn lại) : Kết cục đê vỡ, nhân dân lâm vào lầm than.
Câu 2 (trang 81 sgk ngữ văn 6 tập 2)
– Hai mặt tương phản trong truyện:
Dân chúng vật lộn với bão lũ, chống chọi với mưa lũ >< Bọn quan lại hộ đê ngồi nơi an toàn, nhàn nhã đánh bài bạc bỏ mặc dân chúng
a, Cảnh người dân hộ đê: cẳng thẳng, nhốn nháo
+ Người dân bì bõm dưới bùn lầy, ướt như chuột lột, ai ai cũng mệt lử
+ Mưa tầm tã trút xuống, nước sông cuồn cuộn bốc lên
⇒ Thảm cảnh người dân chống cơn nước lũ buồn thảm, khổ cực
b, Cảnh bọn quan lại: nhàn hạ, an toàn
+ Quan lại ngồi địa điểm cao ráo, vững chãi, quây đánh tổ tôm
+ Cảnh trong đình nhàn nhã, đường bệ, nguy nga
⇒ Quan lại tắc trách, tham lam
c, Hình ảnh viên quan hộ đê: bỏ mặc dân, ngồi chơi nhàn nhã
+ Đồ dùng sinh hoạt cho quan hộ đê thể hiện cuộc sống xa hoa: ống thuốc bạc, đồng hồ vàng, dao chuôi ngà
+ Quan ngồi chơi nhàn nhã, có kẻ hầu người hạ túc trực, được ăn cao lương mĩ vị
+ Quan đỏ mặt, tía tai đòi cách chức, đuổi cổ người dân báo đê vỡ
→ Sự đê tiện, tham lam của tên quan vô lại
d, Tác giả dựng lên cảnh tương phản nhằm:
+ Tố cáo sự vô trách nhiệm, tham lam, lòng lang dạ thú của bọn quan lại
+ Cảnh khốn cùng, vô vọng của người dân khi chống chọi bão lũ
+ Cảnh người dân thống khổ, cảnh quan sung sướng vì thắng ván bài
Câu 3 (trang 82 sgk ngữ văn 6 tập 2)
Phép tăng cấp được thể hiện trong nhiều mặt:
– Cảnh hộ đê của dân: tăng cấp theo cấp độ nguy cấp: mưa tầm tã, vẫn mưa tầm tã trút xuống, nước sông dâng lên to quá
– Cảnh quan lại nhàn hạ, sa hoa trên đình đối lập với cảnh khốn khổ của dân chúng chống chọi với mưa lũ
– Phép tăng cấp dùng để mô tả thái độ vô trách nhiệm, lòng dạ lang thú của viên quan:
+ Quan ngồi địa điểm vững chãi, an toàn, có kẻ hầu người hạ xung quanh
+ Quan la mắng, dọa dẫm đám người bẩm báo đê vỡ
+ Mức độ vô trách nhiệm, cáu gắt vô lí của quan được thể hiện rõ nét
c, Sự kết hợp của nghệ thuật tăng cấp đã tố cáo, phê phán sự thờ ơ, tắc trách của quan hộ đê.
+ Y vui mừng, sung sướng khi thắng ván bài trong khi dân khốn cùng, khổ cực.
→ Nghệ thuật đối làm tăng cao khả năng tố cáo, phê phán sâu sắc kẻ lòng lang dạ thú
Câu 4 (trang 82 sgk ngữ văn 6 tập 2)
– Giá trị hiện thực: Phản ánh bộ mặt giai cấp thống trị tham lam, vô trách nhiệm mà tiêu biểu là tên quan phụ mẫu hộ đê
– Giá trị nhân đạo: Thông cảm với sự vất vả, khốn khổ của người lao động trước cảnh thiên nhiên.
– Giá trị nghệ thuật: Truyện ngắn bằng chứ quốc ngữ, nhân vật bắt đầu có tính cách
+ Tác giả dùng thành biện pháp tương phản, tăng cấp nhằm trực tiếp phê phán thực chất xấu xa của bọn quan lại thú tính.
Luyện tập
Câu 1 (trang 83 SGK Ngữ Văn 7 Tập 2)
Những hình thức ngôn ngữ đã được vận dụng trong truyện Sống chết mặc bay là gì? Hãy trả lời câu hỏi trên bằng cách đánh dấu theo bảng tổng hợp và thống kê sau đây:
Trả lời:
Các hình thức đã được vận dụng trong truyện Sống chết mặc bay:
| Hình thức ngôn ngữ | Có | Không |
| Ngôn ngữ tự sự | X | |
| Ngôn ngữ mô tả | X | |
| Ngôn ngữ biểu cảm | X | |
| Ngôn ngữ người kể chuyện | X | |
| Ngôn ngữ nhân vật | X | |
| Ngôn ngữ độc thoại nội tâm | X | |
| Ngôn ngữ đối thoại | X |
Câu 2 (trang 83 SGK Ngữ Văn 7 Tập 2)
Qua ngôn ngữ đối thoại của quan phủ, em thấy tính cách của nhân vật đó như thế nào? Hãy nêu nhận xét về mối quan hệ giữa ngôn ngữ và tính cách nhân vật.
Các bạn có thể tham khảo văn mẫu sau:
Qua ngôn ngữ đối thoại của tên quan phủ, có thể thấy hắn hiện lên với một nhân cách xấu xa, bỉ ổi. Đó là một tên quan vô trách nhiệm, tham lam và tàn bạo. Từ đây cũng cần phải rút ra một nhận định rằng: trong tác phẩm tự sự ngôn ngữ có vai trò cực kì quan trọng trong việc tạo thành nên tính cách của nhân vật.
Tổng kết
Trên đây, Bảng Xếp Hạng đã giới thiệu tới các bạn tài liệu Soạn bài Sống chết mặc bay ngắn gọn. Hy vọng đây sẽ là tài liệu hay và có ích giúp các em học sinh ghi nhớ kiến thức bài học nhanh chóng và dễ dàng, từ đấy học tốt môn Ngữ văn 7 và đạt điểm cao trong các bài thi, bài kiểm tra định kì môn Ngữ văn 7.
Nguồn: Tổng hợp
