Soạn bài Chữ người tử tù (ngắn nhất) – Ngữ Văn 11

Soạn bài Chữ người tử tù sẽ cho người đọc phát hiện ra nhiều bài học giá trị qua văn chương mà con người có thể áp dụng vào đâu đấy trong cuộc sống của chính mình. Giá trị của văn học mang lại hơn cả con chữ là nhờ vào những tác phẩm tuyệt vời như vậy. Bảng Xếp Hạng sẽ giúp bạn tóm tắt những giá trị cốt lõi và ý chính của bài thông qua phần soạn Chữ người tử tù phía dưới

Bạn đang xem bài viết: soạn bài chữ người tử tù

Tìm hiểu chung về tác phẩm Chữ người tử tù

Giới thiệu tác giả Nguyễn Tuân

– Nguyễn Tuân (1910 – 1987), sinh ra trong một gia đình nhà Nho khi Hán học đã tàn.

– Quê ở làng Mọc, nay thuộc phường Nhân Chính, quận Thanh Xuân, Hà Nội.

– Khi còn nhỏ, Nguyễn Tuân đã theo gia đình sống ở nhiều tỉnh thuộc miền Trung.

– Ông học đến cuối bậc Thành chung (tương đương với cấp THCS hiện nay) ở Nam Đinh. Sau khi học xong thì về Hà Nội viết văn, làm báo.

Xem thêm: Hướng dẫn soạn bài Mùa xuân của tôi (ngắn nhất) – Ngữ Văn 7

– Sau khi Cách mạng tháng Tám thành công, Nguyễn Tuân đến với cách mạng, tự nguyện dùng ngòi bút phục vụ hai cuộc kháng chiến của dân tộc.

– Từ 1948 đến 1958, ông là Tổng thư ký Hội văn nghệ nước ta.

– Ông là một nhà văn lớn, một người nghệ sĩ suốt đời đi tìm cái đẹp.

– Nguyễn Tuân có những đóng góp không nhỏ đối với nền văn học Việt Nam hiện đại đấy là thúc đẩy thể tùy bút, bút kí đạt tới trình độ nghệ thuật cao, góp một phần làm phong phú cho ngôn ngữ văn học của dân tộc.

– Nguyễn Tuân được Nhà nước trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật vào năm 1996.

– Một vài tác phẩm tiêu biểu: Một chuyến đi (1938), Vang bóng một thời (1940), Thiếu quê hương (1940), Chiếc lư đồng mắt cua (1941), Đường vui (1949), Tình chiến dịch (1950), Sông Đà (1960), Hà Nội ta đánh Mỹ giỏi (1972)…

Về tác phẩm Chữ người tử tù

– “Chữ người tử tù” lúc đầu có tên là “Dòng chữ cuối cùng” in năm 1939 trên tạp chí Tao đàn.

– Sau đấy, truyện được in trong tập “Vang bóng một thời” (1940) và được đổi tên là “Chữ người tử tù”.

– “Vang bóng một thời” là tập truyện ngắn bao gồm 11 tác phẩm được Nguyễn Tuân sáng tác trước Cách mạng. Các nhân vật trong tập truyện đa số là những Nho sĩ cuối mùa – những con người tài hoa tuy nhiên bất đắc chí.

Tóm tắt tác phẩm

“Chữ người tử tù” kể về Huấn Cao – lãnh đạo của cuộc khởi nghĩa thất bại, bị triều đình bắt và kết án tử hình. Trước khi được giải đến kinh thành để hành hình, bị đưa đến trại giam ở tỉnh Sơn. Viên quản ngục tỉnh Sơn nghe danh Huấn Cao là một ngôi sao là người có tài viết chữ đẹp nên ngưỡng mộ đã lâu. Khi kẻ tử tù đến trại giam, viên quản ngục đã đối xử biệt đãi, nhưng chỉ nhận được sự khinh bạc của Huấn Cao. Đến khi phát hiện ra được tấm lòng của viên quản ngục, Huấn Cao đã quyết định cho chữ. Cảnh cho chữ diễn ra trong phòng giam chật hẹp và tối tăm, tuy nhiên những nét chữ “rồng bay phượng múa” lại thể hiện cái chí lớn của một chúng ta. Sau khi cho chữ, Huấn Cao khuyên viên quản ngục thoát khỏi chỗ nhà lao, về quê để giữ lấy “thiên lương trong sáng”. Viên quản lục nghe xong lời khuyên của Huấn Cao cảm động, chắp tay vái lạy rồi nói: “Kẻ mê muội này xin lĩnh ý”.

Bố cục tác phẩm

Gồm 3 phần:

• Phần 1. từ đầu đến “Để mai ta dò ý tứ hắn lần nữa coi sao rồi sẽ liệu”. Cuộc trò chuyện giữa viên quan xem ngục và thầy thơ lại trước ngày nhận tử tù.
• Phần 2. kế tiếp đến “Thiếu chút nữa, ta đã phụ mất một tấm lòng trong thiên hạ”. Cuộc nhận tù, sự đối xử biệt đãi với Huấn Cao và thái độ khinh bạc của người tử tù.
• Phần 3. cảnh cho chữ – một cảnh tượng “xưa nay chưa hề có”.

Soạn bài Chữ người tử tù

Câu 1 (trang 114 sgk ngữ văn 11 tập 1)

Tình huống truyện độc đáo:

– Hai nhân vật Huấn Cao và quản ngục, bình diện xã hội đối lập nhau. Một người là tử tù một người là quan quản ngục- đại diện cho trật tự xã hội. Ở họ có chung tâm hồn nghệ sĩ, yêu cái đẹp nên họ trở thành tri kỉ, tri âm của nhau. Xây dựng tình huống éo le khi để họ gặp nhau giữa chốn ngục tù, tối tăm nhơ bẩn, tác giả tạo nên cuộc kì ngộ đáng nhớ và kì lạ

– Tác dụng:

+ Làm nổi bật trọn vẹn vẻ đẹp về nhân cách, tài năng của Huấn Cao

+ Làm rõ ràng tấm lòng “biệt nhỡn nhân tài” của quản ngục

+ Đề tài tác phẩm từ đó cũng được thể hiện

Câu 2 (trang 114 sgk ngữ văn 11 tập 1)

Huấn Cao có vẻ đẹp thể hiện qua phẩm chất:

+ Con người tài hoa, ưu việt, đầy quyền năng (tài viết chữ “đẹp và vuông lắm”, tiếng tăm nổi khắp tỉnh Sơn, khiến quan ngục muốn xin chữ)

+ Khí phách hiên ngang, gan dạ của Huấn Cao (Vẫn giữ được sự hiên ngang, khảng khái ngay cả trong tù)

+ Người có “thiên lương” trong sáng và cao đẹp (thái độ trọng cái đẹp, chia sẻ lời gan ruột với quản ngục)

– Tác giả tạo ra hình tượng Huấn Cao với dụng ý nghệ thuật:

+ Bày tỏ quan niệm nghệ thuật về cái đẹp của tác giả

+ Cái tài phải đi đôi với cái tâm, cái đẹp và cái thiện không thể tách rời: quan niệm tiến bộ của tác giả

Câu 3 (trang 114 sgk ngữ văn 11 tập 1)

Tính chất của viên quản ngục:

+ Là người làm nghệ quản ngục tuy nhiên lại có thú vui thanh cao, tao nhã – thú chơi chữ

+ Là người biết trân trọng những giá trị con người (hành động “biệt đãi” người tài như Huấn Cao)

+ Sở nguyện thanh cao muốn có chữ của Huấn Cao treo bất chấp nguy hiểm, thái độ hiên ngang bất khuất, xem thường cái chết và tiền bạc

+ Diễn biến nội tâm, hành động cách cư xử của viên quản ngục cho thấy nhân cách đẹp, một “tấm lòng trong thiên hạ” tri kỉ, tri âm

+ “Một âm thanh trong trẻo chen vào giữa một bản đàn mà nhạc luật đều hỗn loạn, xô bồ

⇒ Quản ngục người biết giữ “thiên lương” biết trân trọng giá trị, tài năng, người có tâm hồn nghệ sĩ, yêu cái đẹp

Câu 4 (trang 114 sgk ngữ văn 11 tập 1)

– Nguyễn Tuân dụng công mô tả “cảnh tượng xưa nay chưa từng có” làm nổi bật vẻ đẹp trang trọng, uy nghi, bất tử hình tượng Huấn Cao

+ Việc cho chữ- công việc nghệ thuật thanh cao xảy ra trong căn buồng tối tăm, chật hẹp, ẩm ướt, hôi hám

+ Cái đẹp tỏa sáng, người nghệ sĩ tô từng nét chữ không phải người được tự do mà là kẻ tử tù

+ Hình tượng người tử tù uy nghi, cao đẹp >< quản ngục, thơ lại là kẻ tự do

+ Trật tự trong nhà tù bị đảo ngược: người tù ban phát cái đẹp, răn dạy quản ngục

⇒ Sự chiến thắng của thiện lương, của ánh sáng nghệ thuật chân chính. Tô đậm nhân cách thanh cao, ngang tàng của Huấn Cao

Câu 5 (trang 116 sgk ngữ văn 11 tập 1)

– Nghệ thuật tạo ra nhân vật: bằng bút pháp lý tưởng hóa

– Cảnh cho chữ trong tác phẩm có nghệ thuật tương phản làm nổi bật cái đẹp và cái xấu, cái thiện và cái ác, tính cách với hoàn cảnh

+ Thủ pháp đối lập cảnh tượng hiện lên rất đầy đủ vẻ uy nghi, rực rỡ của nó

– Ngôn ngữ: giàu chất tạo hình, biểu cảm, gợi được không khí thời đại (cổ kính, thiêng liêng…)

Luyện tập

Câu hỏi (trang 115 SGK Ngữ văn 11 tập 1)

Các bạn có thể tham khảo văn mẫu sau:

Huấn Cao trong Chữ người tử tù được thế hiện ở ba phẩm chất:

– Huấn Cao còn là một người có “thiên lương” trong sáng và cao đẹp. Nó thể hiện ở thái độ tôn trọng trước một nhân cách đẹp (viên quản ngục), trước một người nghệ sĩ có cái sở nguyện trong sáng. Ông sẵn sàng cho chữ, sẵn sàng sẻ chia những lời gan ruột chân thành với viên quản ngục trước khi vào kinh thành thụ án. đó là sự cư xử đáng trọng của một nhân cách cao cả.

Tổng kết

Soạn bài Chữ người tử tù sẽ cho bạn nhận ra những triết lý sống và những quan điểm về cái đẹp vô cùng hữu ích cho cuộc sống thực tế của con người. Mong rằng Bảng Xếp Hạng đã giúp các bạn gỡ rối những nội dung chính của tác phẩm và hiểu bài hơn. Để tham khảo nhiều bài soạn hấp dẫn hơn, các bạn hãy theo dõi website của Bảng Xếp Hạng để cập nhật một cách nhanh chóng nhé.

Nguồn: Tổng hợp