Khởi nghĩa Hương Khê (1885 – 1896) đây được xem là đỉnh cao của phong trào Cần vương, thất bại của cuộc nổi dậy này, đồng thời cũng là ghi dấu cho sự chấm dứt sứ mạng lãnh đạo chống thực dân Pháp trong vòng 10 năm của tầng lớp sĩ phu phong kiến Việt Nam bấy giờ. Đứng đầu của khởi nghĩa là lãnh đạo Đình nguyên tiến sĩ Phan Đình Phùng (1847 – 1895), và ông được hỗ trợ rất mạnh mẽ bởi vị tướng Cao Thắng (1864 – 1893).
Câu hỏi: Lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Hương Khê là ai?
A. Phạm Bành, Đình Công Tráng
B. Phan Đình Phùng, Nguyễn Thiện Thuật
C. Nguyễn Thiện Thuật, Hoàng Hoa Thám.
D. Phan Đình Phùng, Cao Thắng.
Giải đáp: Đáp án đúng chính là
D. Phan Đình Phùng, Cao Thắng.
Giải thích: Lãnh đạo cao nhất của cuộc khởi nghĩa Hương Khê là Phan Đình Phùng.
Bên cạnh đó còn có nhiều tướng lĩnh tài ba khác, tiêu biểu là Cao Thắng.
1. Tóm Tắt cuộc Khởi nghĩa Hương Khê
* Lãnh đạo: Phan Đình Phùng và Cao Thắng.
* Căn cứ: ngàn Trươi (xã Vụ Quang, Huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh).
* công việc trên địa bàn rộng gồm 4 tỉnh: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình.
* Diễn biến: Hai giai đoạn
– Từ năm 1885-1888: nghĩa quân lo tổ chức, đào tạo, xây dựng công sự, rèn đúc vũ khí và tích trữ lương thảo.
– Từ năm 1888 đến 1895: là thời kì chiến đấu của nghĩa quân. phụ thuộc vào vùng rừng núi hiểm trở, có sự chỉ huy thống nhất, nghĩa quân đã đẩy lui nhiều cuộc hành quân và càn quét của giặc.
+ Để đối phó Pháp tập trung binh lực và xây dựng 1 bộ máy đồn, bốt nhằm bao vây, cô lập nghĩa quân. đồng thời chúng mở nhiều cuộc tấn công quy mô vào ngàn Trươi.
+ Nghĩa quân phải chiến đấu trong điều kiện ngày càng gian khổ hơn, lực lượng suy yếu dần.
+ một khi chủ tướng Phan Đình Phùng hi sinh, cuộc khởi nghĩa được duy trì thêm một thời gian khá dài rồi tan rã.
* Kết quả:Cuộc khởi nghĩa thất bại.
2. tham khảo về cuộc khởi nghĩa Hương Khê
Lãnh đạo khởi nghĩa: Đình nguyên tiến sĩ Phan Đình Phùng và đồng nghiệp Cao Thắng
Căn cứ cuộc khởi nghĩa: ngàn Trươi thuộc huyện Hương Khê – Hà Tĩnh
Địa bàn hoạt động: gồm bốn tỉnh: Nghệ An, Thanh hóa, Hà Tĩnh và Quảng Bỉnh
Phương thức chiến đấu: tìm kiếm lối đánh du kích với lợi thế phụ thuộc vào địa hình hiểm trở cùng bộ máy công sự chằng chịt. một vài lối đánh như chặn đường tiếp tế, công đồn, dụ đối phương…
Phan Đình Phùng chia 4 tỉnh thành hoạt động thành 15 quận thứ, xây dựng chiến tuyến cố định, đại bản doanh được đặt tại ở núi Vụ Quang.
3. Cuộc khởi nghĩa hương khê chia làm mấy giai đoạn
Cuộc khởi nghĩa Hương Khê có thể chia thành hai giai đoạn chính trong thời gian hoạt động, rõ ràng như sau.
Giai đoạn I (1885-1888): Nghĩa quân tập trung chuẩn bị và tạo ra lực lượng
Giai đoạn II (1889-1896): Thời kí chiến đấu quyết liệt và hết mình của nghĩa quân
4. Diễn biến cuộc khởi nghĩa Hương Khê
Giai đoạn I (1885-1888)
Đầu năm 1887, Phó tướng Cao Thắng nhận trách nhiệm chỉ huy, Phan Đình Phùng ra bắc tập kết lực lượng khi nhận thấy lực lượng nghĩa quân suy yếu
Giai đoạn này cuộc khởi nghĩa Hương Khê trọng điểm tập trung chiêu tập binh sĩ, đào tạo nghĩa quân, trang bị vũ khí cùng với việc củng cố căn cứ ở vùng rừng núi
Nghĩa quân chế tạo súng trường theo mẫu Pháp
Giai đoạn II (1889-1896)
Lãnh đạo Phan Đình Phùng từ Bắc Kì trở về trong tháng 9 năm 1889.
Cuộc khởi nghĩa Hương Khê lúc này đã chuẩn bị khoảng nghìn lính. Nhờ Cao Thánh chỉ huy mà lúc này đã có 500 khẩu súng tốt.
nhận ra công cuộc khởi nghĩa đã được sẵn sàng chu đáo, Phan Đình Phùng quyết định mở rộng đìa bàn khắp bốn tỉnh Nghệ An, Thanh Hóa, Quảng Bình và Hà Tĩnh = > Làm cản trở công đoạn thôn tính và đàn áp nhân dân ta của thực dân Pháp.
Đối phó với hành động này, quân Pháp sắp xếp nhiều đồn lẻ phong tỏa khu vực nhằm cản trở công việc của nghĩa quân Hương Khê. Chỉ tính riêng ở Hương Khê đã có 20 đồn với 30 lính canh tại mỗi đồn
Quân Pháp bị đánh trả, tập kích suốt một vùng rộng rãi từ Nghi Lộc, Thanh Chương đến Diễn Châu, Yên Thành. Cuộc khởi nghĩa Hương Khê trong giai đoạn này đã tổ chức được 28 trận lớn nhỏ.
Từ năm 1889, nghĩa quân Hương Khê liên tục mở các cuộc tập kích đẩy lùi nhiều trận càn quét, đồng thời cũng chủ động tấn công với nhiều trận thắng như trận công đồn Trường Lưu vào tháng 5 năm 1890, trận tập kích tại thị xã Hà Tĩnh vào tháng 8 năm 1892.
Sau nhiều trận thất bại, đầu năm 1892 thực dân Pháp mở nhiều cuộc càn quét, quan trọng nhất là trận càn quét vào khu Hói Trùng và ngàn Sâu vốn là căn cứ của tướng Cao Thắng.
Nghĩa quân tiến đánh đồn Trung Lễ vào ngày 7 tháng 3 năm 1892. Nguyễn Hữu Thuận tiến đánh huyện Thanh Hà và bắt sống tri huyện, còn Cao Thắng cho quân giả lính khổ xanh bắt sống Đinh Nho Quang.
Nguyễn Hữu Thành đã chỉ huy nghĩa quân Hương Khê đánh phá nhà lao và giải cứu được hơn 70 nghĩa sĩ bị cầm tù vào ngày 23 tháng 8 năm 1892.
Tháng 11 năm 1893, Cao Thắng cùng 1.000 quân tấn công vào Nghệ An, mặc dù vậy Cao Thắng bị thương rồi hy sinh gây tổn thất lớn cho nghĩa quân. Lợi dụng thời cơ này, quân Pháo siết chặt vòng vây, nghĩa quân cố gắng đánh trả tuy nhiên thế lực suy yếu dần.
Ngày 17 tháng 10 năm 1894, nghĩa quân giành chiến thắng trong trận chiến ở núi Vụ Quang.
Ngày 28 tháng 12 năm 1895, Phan Đình Phùng bị thương nặng rồi hy sinh.
Những thủ lĩnh cuối cùng một phần bị tử trận, phần không chịu được quá lâu nơi rừng sâu nước độc, hoặc bị bắt rồi giết. Đến đây, khởi nghĩa Hương Khê tan rã.
5. nguyên nhân thất bại của cuộc khởi nghĩa Hương Khê
tại sao cuộc khởi nghĩa Hương Khê thất bại là câu hỏi được nhiều người quan tâm, dưới đây là một số nguyên nhân chính:
mặc dù là tập kết nhiều nghĩa sĩ trên 4 vùng rộng lớn, thế những cuộc khởi nghĩa Hương Khê vẫn chưa liên kết và tập hợp được lực lượng với quy mô lớn trên toàn quốc
Sự hạn chế vì khẩu hiệu chiến đâu, sự chênh lệch về vũ khí, đạn dược
Tương quan lực lượng quá chênh lệch giữa ta và địch
6. Ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Hương Khê
Cuộc khởi nghĩa Hương Khê đã để lại nhiều bài học và kinh nghiệm sâu sắc
có hàm ý lớn lao trong sự nghiệp giải phóng dân tộc.
Cuộc khởi nghĩa Hương Khê được cho là Điển hình nhất trong phong trào Cần Vương
Địa bàn hoạt động và quy mô chiến đấu của nghĩa quân lớn, trải rộng ở bốn tỉnh thành như Nghệ An, Thanh Hóa, Hà Tĩnh và Quảng Bình
Thời gian hiện hữu lâu nhất trong phong trào Cần Vương: 10 năm. Khi khởi nghĩa tan rã cũng là lúc phong trào Cần Vương thất bại.
Cuộc khởi nghĩa Hương Khê với sự tham gia đông đảo của nhân dân và các dân tộc thiểu số
Nghĩa quân công việc có sự tổ chức khắn khít và quy cũ kỉ luật, gồm 15 quân thứ đều do tướng lĩnh tài ba lãnh đạo.
trong suốt quá trình công việc, cuộc khởi nghĩa Hương Khê đã lập được rất nhiều chiến công, khiến thực dân Pháp bị tổn thất nặng nề
Nhận được sự ủng hộ của nhân dân, huy động được những tiềm năng to lớn từ nhân dân
Về mặt quân sự, đã dùng cùng kiểu trang phục, xây dựng công sự, vũ khí lợi hại
Phương thức chiến đấu ổn là đánh du kích và vận động chiến, biết sử dụng tối đã địa lý và địa hình khu vực. Cuộc khởi nghĩa Hương Khê đã dùng linh động tính chủ động, sáng tạo khi đánh trực diện cùng quân Pháp.
7. nhận xét về cuộc khởi nghĩa Hương Khê
Khởi nghĩa Hương Khê là đỉnh tối đa của phong trào Cần vương cuối thế kỷ 19, kéo dài suốt 10 năm, có quy mô rộng lớn, có tổ chức tương đối chặt chẽ, lập được nhiều chiến công và gây cho quân Pháp tổn thất nặng nề. Cuộc khởi nghĩa đã huy động đến mức cao độ sự ủng hộ và tiềm năng to lớn của nhân dân (người Kinh và người Thượng, của cả đồng bằng và miền núi). Về quân sự, nghĩa quân đã biết sử dụng những phương thức tác chiến linh động, chủ động, sáng tạo trong lúc chuẩn bị lực lượng cũng giống như khi giao chiến với chàng. Khởi nghĩa Hương Khê thất bại do nhiều lý do, chủ yếu là do nghĩa quân chưa biết liên kết, tập hợp lực lượng, tăng trưởng thành phong trào toàn quốc. đó cũng chính là những hạn chế của thời đại, của phòng ban lãnh đạo phong trào Cần vương nói chung.
Khởi nghĩa Hương Khê được VnDoc chia sẻ trên đây giúp các bạn học sinh hiểu rõ hơn phong trào Cần vương cũng giống như những thời kì bậc cao nhất và thất bại của công cuộc này cũng đã đánh dấu sự kết thúc sứ mạng lãnh đạo chống thực dân Pháp của tầng lớp sĩ phu phong kiến nước ta. Chúc các bạn học tốt và nhớ trao đổi qua lại thường xuyên với VnDoc.com để nhận được nhiều tài liệu hay và bổ ích nhé
8. Hỏi đáp về Cuộc khởi nghĩa Hương Khê
Tại sao nói cuộc khởi nghĩa Hương Khê là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần Vương?
Trả lời: Nói khởi nghĩa Hương Khê là cuộc khởi nghĩa tiêu biểu nhất trong phong trào Cần vương, vì:
– Quy mô, địa bàn hoạt động: rộng lớn, gồm 4 tỉnh Bắc Trung Kì: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình.
– Trình độ tổ chức quy củ: gồm 15 quân thứ, mỗi quân thứ có từ 100 đến 500 người do các tướng lĩnh tài ba chỉ huy.
Lãnh đạo khởi nghĩa Hương Khê là ai?
Trả lời: Phan Đình Phùng sinh năm 1844, quê ở tỉnh Hà Tĩnh, mất ngày 28-12-1895. Cuộc khởi nghĩa Hương Khê do Phan Đình Phùng lãnh đạo kéo dài gần 10 năm, tiêu biểu cho phong trào Văn Thân chống Pháp ở Bắc Kỳ và Trung Kỳ.
Khởi nghĩa Hương Khê diễn ra trong thời gian nào?
Khởi nghĩa Hương Khê (1885 – 1896) là đỉnh cao của phong trào Cần vương, và thất bại của công cuộc này cũng đã đánh dấu sự kết thúc sứ mệnh lãnh đạo 10 năm chống thực dân Pháp của tầng lớp sĩ phu phong kiến Việt Nam.
Tổng kết
Trên đây là đáp án và tóm tắt về cuộc khởi nghĩa Hương Khê được bangxephang.com tổng hợp cập nhật gửi tới các bạn tham khảo.
