Cờ Ốc hay được gọi là cờ Khmer – Bộ môn thi đấu thay thế cho cờ vua tại SEA Games 32 đang được tổ chức tại Campuchia. Là một môn thể thao truyền thống của nước chủ nhà, SEA Games 32 là lần đầu trong cuộc đời bộ môn Cờ Ốc được đưa vào danh sách thi đấu chính thức. Vậy môn Cờ Ốc là gì? Cách chơi cờ ốc campuchia như thế nào? Mời các bạn hãy cùng tìm hiểu về bộ môn thú vị này qua nội dung sau đây của Bảng xếp hạng nhé.
Môn Cờ Ốc là gì?
Môn Cờ Ốc là gì? Ouk Chaktrang – được gọi là Cờ ốc hay cờ Khmer đã được phổ biến tại Campuchia trong nhiều thế kỷ qua. Môn cờ ốc campuchia này có một số điểm tương đồng so với cờ vua khi dùng bàn cờ có 64 ô vuông và mỗi cá nhân chơi nắm trong tay 16 quân cờ.
Cách xếp quân ban đầu trong cờ ốc. Ảnh: CEN
Tìm hiểu bộ môn cờ ốc là gì?
Bên cạnh đó, Kiến thức về các quân cờ ở môn Cờ ốc cũng gồm có đủ 1 Vua, 1 Hậu, 2 Xe, 2 Mã, 2 Tượng và 8 Tốt. Song điểm khác nhau căn bản giữa Cờ ốc với Cờ vua là cách phân bổ quân cờ và cách đi của từng quân. 8 quân Tốt xếp trên nhưng lại cách một hàng, thay vì đứng sát hàng dưới so với các quân cờ Vua, Hậu, Xe, Mã, Tượng còn lại.
Sự khác biệt của môn Cờ Ốc là gì?
Cả 10 kỳ thủ nước ta dự SEA Games 32 đều chuyển từ cờ vua sang trong thời gian ngắn, nhờ sự tương đồng của hai môn này. Tại nước ta, cờ ốc được một bộ phận đồng bào Khmer sinh sống tại các địa phương ở Nam Bộ chơi. tuy vậy, bộ môn này không thực sự phổ biến nên người hiểu luật chơi không nhiều và thậm chí, mong muốn mua được một bộ cờ ốc cũng phải nhập từ Campuchia về.
Bàn cờ vua có 64 ô theo hình vuông 8×8, mỗi bên có 16 quân ban đầu, gồm một vua, hậu, hai tượng, mã, xe và tám tốt. Các quân xếp dàn thành hai hàng ngang đầu tiên ở mỗi bên, tại vị trí ban đầu. Tốt ban đầu có khả năng đi một hoặc hai ô, sau đấy chỉ được đi Mỗi lần một ô, ăn quân chéo một ô và khi xuống hàng ngang cuối có thể được phong cấp thành hậu, xe, tượng hoặc mã tuỳ theo ý thích.
Trong cờ vua, mã đi theo hình chữ L, không bị cản bởi quân khác. Tượng đi theo đường chéo, không giới hạn số ô. Xe đi theo đường thẳng hoặc ngang và cũng không giới hạn số ô. Hậu là quân mạnh nhất trong cờ vua, có thể đi và ăn quân giống xe và tượng tích hợp lại. Kỳ thủ sẽ thắng khi chiếu hết đối phương, tức là chiếu khi đối thủ vẫn chưa có nước đỡ hoặc vua biến mất đường di chuyển hợp lệ.
Cờ ốc, đến từ chữ ouk trong tiếng Khmer, tức là cờ vua. Người Campuchia gọi môn này là ouk chatrang, chhoeu trang, hay chaturang. Người ngoài Campuchia thường gọi môn này là cờ Khmer. Nó gần giống hoàn toàn cờ makruk của Thái Lan, môn thể thao khá phổ biến ở nước này.
Bàn cờ ốc cũng giống cờ vua, tuy nhiên không chia màu ô thành trắng, đen như cờ vua. Mỗi bên cũng có 16 quân cờ, gồm một vua, hậu, hai tượng, mã, xe và tám tốt. Cách người Campuchia gọi tên các quân cờ ốc có khả năng khác, chẳng hạn xe là thuyền, còn tốt là cá. Quân vua đi như vua trong Cờ vua, nhưng nước đầu được đi như mã. Hậu vẫn có thể đi thẳng và chéo như quân hậu Cờ vua, mặc dù vậy chỉ được di chuyển một ô cờ. Tượng cũng chỉ được đi chéo một ô. Trong lúc đó các quân tốt, mã và xe vẫn đi giống cờ vua. Riêng tốt có thể được phong khi tiến lên hàng số 6.
Vị trí xuất phát ban đầu của cờ ốc khác ở chỗ hai vua được đặt chéo nhau, chứ không đối diện nhau như cờ vua. Các quân tốt cũng đều được đặt ở hàng ngang thứ ba và thứ sáu, thay vì thứ hai và thứ bảy như cờ vua. Cờ ốc không có những nước đặc biệt như nhập thành, bắt tốt qua đường, hay tốt đi hai ô lúc ban đầu.
Hậu trong cờ ốc lại nằm trong nhóm yếu, do Mỗi lần chỉ được đi chéo một ô, giống quân sĩ trong cờ tướng. Ở nước đi trước tiên, hậu có thể tiến hai ô như tốt, với điều kiện quân tốt trước mặt đã di chuyển. Tượng đi gần giống hậu, nhưng thêm một tìm kiếm là tiến thẳng về phía đằng trước một ô.
Cách di chuyển của mã và xe trong cờ ốc vẫn chưa có gì khác cờ vua. Điều đấy có nghĩa xe mạnh nhất trên bàn cờ, do là quân độc nhất không bị giới hạn số ô trong mỗi lượt đi. Nó có thể đi từ hàng một lên hàng tám chỉ trong một nước, trong khi các quân còn lại mất ít nhất bốn nước trở lên.
Tốt (cá) trong cờ ốc cũng đi thẳng một ô, ăn chéo một ô, không đi lùi. tuy nhiên khi đến hàng sáu, cá được cho là “vượt vũ môn”, biến thành cá thăng cấp. lúc đó, nó có khả năng di chuyển và ăn quân giống hậu trong cờ ốc, tức là đi chéo một ô và có thể đi lùi. Số cá được phép thăng cấp không giới hạn, lên đến tám quân. Trong cờ ốc, kỳ thủ sẽ thắng khi chiếu hết chàng, hoặc đối thủ hết thời gian, cũng giống như cờ vua.
Với việc các quân cờ hậu và tượng bị hạn chế việc di chuyển, việc này chắc chắn sẽ khiến sức tấn công của hai quân cờ này bị hạn chế. Vì thế theo phần đông người chơi nhận định, Cờ ốc sẽ vẫn chưa có những nước cờ thần tốc, táo bạo như cờ vua.
Sự khác biệt của môn Cờ Ốc là gì?
Xem thêm: Hướng dẫn cách làm chữ ký số cá nhân nhanh và đơn giản
Cờ Ốc mang Huy Chương Vàng đầu tiên cho Việt Nam SEA Games 32
Tuy định nghĩa về môn cờ ốc là gì – môn thể thao rất mới lạ nhưng Liên đoàn cờ nước ta đã cố gắng tổ chức các chương trình tập huấn, thi đấu cờ ốc cho các kỳ thủ đất nước ta. Tại giải đất nước cuối năm 2022, cờ ốc đã tồn tại trong các thông tin tranh tài.
Ở giải vô địch Đông Nam Á 2023, đội tuyển cờ ốc nước ta đã tham dự và đạt kết quả rất độc đáo với 2 Huy chương Vàng, 3 Huy chương Bạc và 1 Huy chương Đồng. Với thành tích này, đội tuyển cờ ốc nước ta chỉ đứng sau chủ nhà Campuchia và đây là điều không bất ngờ.
Khi Campuchia Thông báo sẽ đưa môn cờ ốc vào SEA Games 32, Trưởng môn cờ thuộc Tổng cục Thể dục Thể thao Nguyễn Minh Thắng còn đăng lên Facebook nhờ người thân quen tìm những kỳ thủ biết chơi môn lạ lẫm này. mặc dù vậy, ông Thắng không chọn được ai để đưa vào đội tuyển. Sau đó, Liên đoàn cờ nước ta thông cáo rộng lớn về việc tuyển chọn kỳ thủ cờ ốc cho SEA Games 32. Kể từ đó, những kỳ thủ cờ vua mới bắt tay vào làm nghiên cứu cách chơi môn này, vì hai môn có nhiều điểm giống nhau.
Kỳ thủ Tôn Nữ Hồng Ân và Phạm Thanh Phương Thảo vừa đoạt Huy chương Vàng trước tiên tại SEA Games 32. Chiều 2/5, ở nội dung Cờ Ốc nữ hai người chuẩn mực 60 phút. Sau thành tích này, Hồng Ân nói rằng cô thấy cờ ốc có nhiều điểm thú vị, đặc biệt là luật săn vua và quy tắc đếm.
Quy tắc săn vua gồm hai loại, trước tiên là trong hoàn cảnh không bên nào còn tốt ban đầu, tức là chúng bị bắt hết hoặc đã thành cá thăng cấp. khi đó, bên yếu thế có khả năng hô thành tiếng để đối thủ bắt tay vào làm săn vua. Trong 64 nước kế tiếp, nếu như bên ưu thế không thể chiếu hết, ván cờ sẽ hoà.
Những quy tắc phức tạp trên cho ta biết cờ ốc cũng có nhiều điểm khác cờ vua. tuy nhiên, cả 10 kỳ thủ Việt Nam đấu cờ ốc tại SEA Games 32 đều học cờ vua chuyên nghiệp từ nhỏ. Họ đều có danh hiệu Kiện tướng FIDE (FM, WFM), hoặc Kiện tướng Quốc tế (IM, WIM) trong cờ vua, trước khi chuyển sang cờ ốc. trong số đó, kỳ thủ Võ Thành Ninh đang đứng thứ chín nước ta ở cờ vua, vẫn thường chơi ở các giải mạnh trong nước.
Do không đủ khả năng vào đội tuyển cờ vua quốc gia, họ chuyển sang học cờ ốc và trong chưa đầy một năm đã có thể đại diện Việt Nam dự Đại hội. Ngoài HC vàng đôi nữ 60 phút đã nằm chắc trong tay, Việt Nam cũng có hai đại diện vào bán kết đơn nam 5 phút, là Hoàng Nam Thắng và Nguyễn Quang Trung.
SEA Games 24 sẽ diễn ra tại Thái Lan, và nhiều năng lực cờ vua sẽ lại không nên xảy ra, thay vì vậy là cờ makruk giống cờ ốc. đất nước ta hoàn toàn có thể biến môn này là một mỏ vàng thể thao trí tuệ khác trong khu vực, sau cờ vua hay cờ tướng.
Một số thông tin về hai kỳ thủ Cờ Ốc đạt Huy chương Vàng
Phương Thảo và Hồng Ân giành Huy Chương Vàng đầu tiên cho thể thao đất nước ta ở môn cờ ốc SEA Games 32
Với Phạm Thanh Phương Thảo, cô gái 24 tuổi từng được coi là tài năng trẻ của làng cờ Việt Nam khi bắt đầu chơi cờ vua năm 6 tuổi và chỉ 4 năm sau cô bé của đội Hải Phòng đã có được chiếc HCV giải trẻ châu Á. mặc dù vậy, kể từ đấy sự nghiệp Phương Thảo bắt tay vào làm “chìm” xuống dù có những lần được tham dự các giải quốc tế.
Vẫn chưa có được sự nghiệp tốt ở cờ vua, Phương Thảo bất ngờ rẽ hướng sang cờ ốc khi bộ môn này được đưa vào đất nước ta tập luyện để tham dự SEA Games 32. “Tôi quyết định thử sức mình ở bộ môn mới sau thời gian dài chững lại ở môn cờ vua và so với tôi cờ ốc cũng có sự thú vị riêng”, Phương Thảo chia sẻ.
Phương Thảo được xem là kỳ thủ có lối chơi chắc chắn
Trong lúc đó, người đồng đội của Phương Thảo là Tôn Nữ Hồng Ân vẫn là kỳ thủ cờ vua tốp đầu của nước ta. Cô gái 31 tuổi người Lâm Đồng đang thi đấu cho Bà Rịa Vũng Tàu hiện đang là kiện tướng liên đoàn cờ thế giới. Với tư chất bẩm sinh trong mình, Hồng Ân đã nhanh chóng hòa nhập với bộ môn mới và đạt được chiếc HCB tại giải vô địch Đông Nam Á hồi đầu năm và chỉ chịu thua người đồng đội Vũ Thị Diệu Uyên.
Bước vào giải đấu và gặp chủ nhà Campuchia, bộ đôi Phương Thảo – Hồng Ân đã chơi rất hay để đạt được thắng lợi tuyệt đối. thắng lợi đã giúp kỳ thủ nước ta có thêm sự tự tin để liên tiếp đánh bại Myanmar, Malaysia và đặc biệt thắng lợi trước hai ứng cử viên hàng đầu Thái Lan cùng Philippines để giành HCV trước 1 vòng đấu đầy đáp ứng.
Hồng Ân rất nhanh hòa nhập với cờ ốc
Ngoài sự nỗ lực và cố gắng của Phương Thảo và Hồng Ân, tấm HCV cũng được góp sức với chiến thuật đề ra. Phó chủ tịch Liên đoàn Cờ nước ta kiêm HLV Phùng Nguyên Tường Minh cho biết: “BHL đã quyết định phân bổ Phương Thảo thi đấu ở bàn số 1, Hồng Ân ở bàn số 2 và đấy là chiến thuật hợp lý của đội tuyển đất nước ta.
Bởi Phương Thảo với lối chơi chắc chắn được giao cầm hòa với kỳ số 1 của đối thủ. Trong lúc đó, Hồng Ân với lối chơi tấn công thật tự tin cùng kinh nghiệm sẽ là người được giao vai trò đánh bại đối thủ số 2. Hai em đã làm rất tích cực nhiệm vụ của mình để đạt được tấm HCV đầu tiên cho đoàn thể thao đất nước ta tại SEA Games 32″.
Niềm vui của bộ môn cờ ốc nước ta
Không quá nổi tiếng trong sự nghiệp cờ vua, tuy nhiên giờ đây tên tuổi của Phương Thanh và Hồng Ân sẽ được biết tới nhiều hơn. Với chiếc HCV trước tiên cho thể thao nước ta, Phương Thảo và Hồng Ân đã được Chủ tịch Liên đoàn cờ Việt Nam Phạm Văn Tiền thưởng nóng 2.000 USD cùng các phần thưởng khác từ đoàn thể thao nước ta.
Tổng kết
Hy vọng với những thông tin mà Bangxephang.com đã cung cấp ở trên đây, bạn sẽ có câu trả lời về môn Cờ Ốc là gì? Đồng thời có thể hiểu rõ hơn những quy tắc cũng như tin tức về cờ ốc campuchia thú vị này. Bên cạnh đó, để tìm hiểu thêm nhiều những chủ đề khác, bạn có thể truy cập tại Bangxephang.com nhé.
