Soạn Bài ca ngắn đi trên bãi cát (ngắn) – Ngữ Văn 11

Soạn Bài ca ngắn đi trên bãi cát của Cao Bá Quát nằm trong chuyên mục Văn mẫu của Bảng Xếp Hạng, bài soạn này nhằm giúp các em sẽ hiểu được ý nghĩa hàm ẩn trong bài thơ qua lớp từ ngữ, hình ảnh mang ý nghĩa tượng trưng trong bài thơ trước khi được nghe thầy cô giảng trực tiếp về tác phẩm. Đầu tiên, cùng Bảng Xếp Hạng xem lại các nội dung chính trong phần tác giả, tác phẩm – đây là phần thông tin không thể bỏ qua vì các em sẽ cần ghi nhớ để vận dụng vào phần tập làm văn khi đo đạt, cảm nhận tác giả, tác phẩm này.

Bạn đang xem bài viết: soạn bài ca ngắn đi trên bãi cát

Tìm hiểu chung về tác phẩm Bài ca ngắn đi trên bãi cát

Giới thiệu tác giả Cao Bá Quát

– Cao Bá Quát (1809 ? – 1855), Người làng Phú Thị, huyện Gia Lâm, tỉnh Bắc Ninh (nay thuộc quận Long Biên, Hà Nội). Ông là một nhà thơ có tài năng và bản lĩnh.

– Thời đại Cao Bá Quát sống có hai điểm nổi bật:

+ sấm sét của phong trào nông dân khởi nghĩa liên tục nổ ra làm rung chuyển chiếc ngai vàng phong kiến

+ chế độ phong kiến khủng hoảng, suy thoái

⇒ Điều này khiến những kẻ sĩ như ông vừa thấy nhục nhã, vừa thấy bế tắc

– Cao Bá Quát không những là người văn hay chữ tốt, tài cao chí lớn mà tư tưởng hết sức tự do phóng túng, tính cách ngang tàng, khí phách hiên ngang

Xem thêm: Soạn bài Chuyện người con gái Nam Xương – Ngữ Văn 9

– Các tác phẩm chính: có khỏang 1400 bài thơ, hơn 200 bài văn xuôi và một số bài phú, hát nói

– Đặc điểm sáng tác:

+ thơ ông đa dạng về nội dung, cảm hứng thể hiện tình cảm gắn bó tha thiết với quê hương xứ sở đặc biệt bộc lộ thái độ bất hòa sâu sắc, phê phán mãnh liệt chế độ phong kiến trì trệ đương thời

Giới thiệu tác giả Cao Bá Quát
Giới thiệu tác giả Cao Bá Quát

+ thơ Cao Bá Quát mới mẻ, phóng khoáng, tự nhiên rất được người đời ngưỡng mộ

Về tác phẩm Bài ca ngắn đi trên bãi cát

– Hoàn cảnh sáng tácBài ca ngắn đi trên bãi cát được hình thành trong những lần ông đi thi Hội, qua các tỉnh miền Trung đầy cát. Hành trình từ Thăng Long vào Huế phải trải qua nhiều tỉnh miền Trung như Nghệ An, Hà Tĩnh, Quãng Bình, Quãng Trị là những vùng có nhiểu dải cát trắng mênh mông.

Nhà thơ mượn hình ảnh đoàn người khó nhọc ở trên bãi cát để hình dung con đường mưu cầu danh lợi đáng chán ghét mà ông phải đeo đuổi cũng như sự bế tắc của triều đình nhà Nguyễn.

– Thể loại: Viết theo thể hành – một thể thơ cổ có tính chất tự do, phóng khoáng, không bị gò bó về số câu, độ dài của các niêm luật, bằng trắc, vần điệu.

Bố cục tác phẩm

– Phần 1 (4 câu đầu): hình ảnh đi trên bãi cát và người đi trên bãi cát

– Phần 2 (6 câu tiếp theo): tâm trạng suy tư của người đi đường

– Phần 3 (còn lại): sự bế tắc của người đi đường

Về tác phẩm Bài ca ngắn đi trên bãi cát
Về tác phẩm Bài ca ngắn đi trên bãi cát

Soạn bài Bài ca ngắn đi trên bãi cát

Câu 1 (trang 42 sgk Ngữ văn 11 Tập 1)

Ý nghĩa tượng trưng của các yếu tố thực người đi trên bãi cát

+ Con đường công danh, con đường đời vô cùng xa xôi, trắc trở, gập ghềnh

+ Con người đi trên bãi cát vẫn tất tả bước về phía trước vì danh lợi, hào nhoáng

→ Cao Bá Quát về sự quan trọng của đổi mới giáo dục qua cái nhìn chán ghét lối học cũ mưu cầu danh lợi

Câu 2 (trang 42 sgk Ngữ văn 11 Tập 1)

Các câu thơ liên kết lo-gic với nhau:

+ Danh lợi (chỉ việc học hành, thi cử làm quan) là khái niệm xâu chuỗi toàn bộ đoạn thơ

+ “ Không học được tiên ông phép ngủ- Trèo non lội suối giận khôn vơi”: thể hiện nỗi chán nản của nhà thơ vì tự hành hạ mình theo đuổi công danh

– Bốn câu thơ còn lại đề cập về cám dỗ của chuyện công danh với đời người

+ Những kẻ ham lợi danh phải tất tả ngược xuôi, nhưng ở đời chẳng ai thoát được khỏi cám dỗ lợi danh

+ Danh lợi cũng giống như thức rượu làm u mê chúng ta

→ Tác giả khuyên cần thoát khỏi con u mê danh lợi

Soạn bài Bài ca ngắn đi trên bãi cát
Soạn bài Bài ca ngắn đi trên bãi cát

Câu 3 (trang 42 sgk Ngữ văn 11 Tập 1)

– Tâm trạng chán nản, mệt mỏi của tác giả khi đi trên bãi cát

+ Tầm cao tư tưởng thể hiện ở chỗ nhà thơ nhìn ra tính vô nghĩa của lối học khoa cử theo công danh

+ Cuối cùng ông vẫn bị cuốn vào dòng người đi trên bãi cát ấy

→ Cao Bá Quát nhìn thấy sự vô nghĩa, hời hợt của con đường công danh theo lối cũ

Câu 4 (trang 42 sgk Ngữ văn 11 Tập 1)

Bài ca ngắn đi trên bãi cát thuộc loại cổ thể có sự tự do về vần, nhịp điệu, kết cấu

+ Nhịp điệu được tạo từ sự thay đổi độ dài ngắn của câu và cách ngắt nhịp

+ Ngắt nhịp linh động 2/3; 3/5 có khi 4/3

+ Nhịp điệu diễn đạt sự gập ghềnh, trắc trở

Soạn bài Bài ca ngắn đi trên bãi cát
Soạn bài Bài ca ngắn đi trên bãi cát

Luyện tập

Câu hỏi (trang 42 SGK Ngữ văn 11 tập 1)

Các bạn có thể tham khảo văn mẫu sau

– Bài thơ đã biểu lộ:

+ Sự chán ghét của một người trí thức đối với con đường danh lợi tầm thường đương thời
+ Niềm khát khao thay đổi cuộc sống, tác giả nhận thấy rõ thuộc tính vô nghĩa của lối học khoa cử, của con đường công danh theo lối cũ.

+ Thể hiện một Cao Bá Quát với nhân cách cao cả, không chịu thỏa hiệp với dục vọng bản thân và với thực trạng xã hội đang tiềm chứa nhiều suy thoái.

=> Và đấy thuộc một phần nguyên nhân khiến Cao Bá Quát đã tham gia cuộc khởi nghĩa chống lại triều đình phong kiến nhà Nguyễn năm 1854.

Tổng kết

Trên đây chính là toàn bộ nội dung hướng dẫn soạn bài Bài ca ngắn đi trên bãi cát đã được Bảng Xếp Hạng sưu tầm để các bạn cùng tham khảo. Chúc các bạn luôn gặp được nhiều may mắn và thành công.

Nguồn: Tổng hợp

Hãy Đánh Giá post

Viết một bình luận