Hướng dẫn soạn bài Đồng chí (ngắn gọn) – Ngữ Văn 12

Soạn bài Đồng chí dưới đây được Bảng Xếp Hạng sưu tầm và giới thiệu với các bạn để tham khảo để hiểu một cách rõ ràng hơn về tình người, tình tri kỉ kề vai sát cánh bên nhau của những người chung lí tưởng và chí hướng giúp các em học sinh chuẩn bị tốt kiến thức để học tốt môn Ngữ văn lớp 9 một cách dễ dàng nhất.

Bạn đang xem bài viết: soạn bài đồng chí

Tìm hiểu chung về tác phẩm Đồng chí

Giới thiệu tác giả Chính Hữu

– Chính Hữu (1926 – 2007) tên khai sinh là Trần Đình Đắc.

– Quê ở huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh.

– Năm 1946, ông gia nhập trung đoàn thủ đô và hoạt động trong quân đội suốt hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ.

– Ông làm thơ từ năm 1947, đa phần các tác phẩm đều viết về hai đối tượng cụ thể là chiến tranh và người lính.

– Năm 2000, ông được trao tặng giải thưởng nhà nước về văn học nghệ thuật.

– Một vài tác phẩm:

• Đầu súng trăng treo (tập thơ, Nhà xuất bản Văn học, 1966)
• Thơ Chính Hữu (tập thơ, Nhà xuất bản Hội nhà văn, 1997)
• Tuyển tập Chính Hữu (Nhà xuất bản Văn học, 1998)

Xem thêm: Hướng dẫn soạn bài Bếp lửa (ngắn nhất) – Ngữ Văn 9

Về tác phẩm Đồng chí

1. Hoàn cảnh sáng tác

– Bài thơ được sáng tác năm 1948 khi Chính Hữu cùng với đồng đội tham gia chiến dịch Việt Bắc (thu đông 1947) đánh bại cuộc tiến công quy mô lớn của thực dân Pháp.

– Đây chính là một trong những bài thơ tiêu biểu nhất viết về người lính trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.

2. Thể thơ

• Thể thơ tự do
• Hình ảnh gần gũi, giản dị
• Ngôn ngữ cô đọng, giàu sức biểu cảm.

3. Ý nghĩa nhan đề

– Trước hết, đồng chí là cách gọi để chỉ những người có cùng chung lý tưởng, mục tiêu hay cùng chung một lòng chiến đấu.

– Nhan đề của bài thơ đã gợi cho người đọc về tình cảm trung tâm của bài thơ là tình đồng chí, đồng đội. đấy là thứ tình cảm cốt lõi, là thực chất sâu xa của sự gắn bó giữa những người lính cách mạng.

– Chính Hữu đã từng tâm sự: “Những năm đầu cách mạng từ “đồng chí” mang ý nghĩa thiêng liêng và máu thịt vô cùng. Ở chỗ khó khăn, cuộc sống của người này trở nên quan trọng với người kia. Một người có thể thay thế cho gia đình, cho cha mẹ, vợ con đối với một người khác. Ngoài ra, họ còn bảo vệ nhau trước mũi súng của kẻ thù, cùng nhau đi qua cái chết, chống lại cái chết, cùng nhau thực hiện một lý tưởng cách mạng”.

– Qua nhan đề này, nhà thơ mong muốn khẳng định rằng tình đồng chí, đồng đội là chỗ dựa tinh thần để người lính hiện hữu, vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, để chiến đấu và chiến thắng.

4. Giá trị nội dung bài thơ Đồng chí

Bài thơ đề cập về tình đồng chí, đồng đội thắm thiết, sâu nặng của những người lính cách mạng dựa trên cơ sở cùng chung cảnh ngộ và lí tưởng chiến đấu. Tình đồng chí góp phần quan trọng tạo nên sức mạnh và tính chất của những người lính cách mạng. Qua đó hiện lên hình tượng chân thực, giản dị mà cao đẹp của anh bộ đội cụ Hồ thời kì đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp.

5. Giá trị nghệ thuật bài thơ Đồng chí

Bài thơ thành công về nghệ thuật bởi thể thơ tự do linh động, các chi tiết, hình ảnh được dùng mang tính tiêu biểu, chân thực, ngôn ngữ cô đọng, giản dị và giàu sức biểu cảm.

Bố cục tác phẩm

Đoạn 1 (7 câu thơ đầu): Cơ sở hình thành tình đồng chí, đồng đội của những người lính.

Đoạn 2 (10 câu thơ tiếp theo): Những biểu hiện của tình đồng chí và sức mạnh của tình cảm ấy ở những người lính.

Đoạn 3 (3 câu kết): Biểu tượng đẹp về tình đồng chí.

Soạn bài Đồng chí

Câu 1 (trang 130 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1)

Dòng thứ bảy của bài thơ có cấu tạo đặc biệt “Đồng chí!” Câu thơ mở ra mối quan hệ thiêng liêng giữa những người lính

– Câu thơ như dấu gạch nối giữa cơ sở, nguồn gốc của tình đồng chí ở 6 câu thơ đầu với biểu hiện cụ thể, cảm động của tình đồng chí trong những câu thơ còn lại.

Câu 2 (trang 130 sgk ngữ văn 9 tập 1)

Cơ sở hình thành tình đồng chí:

+ Những người lính từ những miền quê nghèo khó hội tụ về chung đơn vị

+ Sự chia sẻ hoàn cảnh chiến đấu, hoàn cảnh chiến đấu

+ Sự thấu hiểu trước những thiếu thốn về vật chất trong quá trình chiến đấu

+ Những người lính có chung lý tưởng, vai trò chiến đấu

+ Tình đồng đội, đồng chí nảy nở từ sự chung vai trò trong chiến đấu

+ Từ “xa lạ” trở thành “tri kỉ” (Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ)

→ Cơ sở hình thành tình đồng chí bắt nguồn từ việc chung hoàn cảnh xuất thân, hoàn cảnh chiến đấu, sự sẻ chia, thấu hiểu thiếu thốn vật chất trong chiến đấu

Câu 3 (trang 130 sgk ngữ văn 9 tập 1)

Hình ảnh chi tiết biểu hiện tình đồng chí, đồng đội làm nên sức mạnh tinh thần của những người lính cách mạng

+ Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỷ

+ Áo anh rác vai/ Quần tôi có vài mảnh vá

+ Thương nhau tay nắm lấy bàn tay

→ Chi tiết, hình ảnh chân thực vừa có sức gợi cảm về tinh thần đồng đội, đồng chí gắn bó keo sơn của những người lính cách mạng

– Những biểu hiện nhất định, cảm động của tình đồng chí

+ Sự thông cảm với tâm tư nỗi lòng của nhau

+ Cùng nhau chia sẻ những gian khó, thiếu thốn của cuộc đời người lính

Câu 4 (trang 130 sgk ngữ văn 9 tập 1)

Ba câu thơ cuối là là biểu tượng về tình đồng chí:

– Hoàn cảnh chiến đấu của những người lính: rừng đêm hoang vắng, lạnh lẽo

– Những người lính đứng cạnh bên nhau trong tư thế chủ động “chờ giặc tới”

– Tình đồng chí, đồng đội sưởi ấm, tiếp thêm sức mạnh cho người lính chiến đấu.

– Hình ảnh cuối bài là kết tinh giữa chất hiện thực và lãng mạn:

+ Người lính – súng – vầng trăng

+ Trăng: biểu tượng của hòa bình, dịu êm

+ Súng: hiện thực, vai trò cầm súng vì tinh thần quyết chiến vì quốc gia

– Hình ảnh đầu súng trăng treo mang ý nghĩa của sự kết tinh cao đẹp của tình đồng chí.

Câu 5 (trang 130 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1)

Tác giả đặt nhan đề “Đồng chí” vì tất cả nội dung bài thơ đều tập trung làm nổi bật vẻ đẹp của những người đồng chí, là những người cùng chí hướng, cùng lí tưởng, cùng tình yêu nước.

Câu 6 (trang 130 sgk ngữ văn 9 tập 1)

Những người lính trong thời kì kháng chiến chống Pháp:

– Xuất thân nghèo khó tuy nhiên giàu tinh thần yêu nước, tinh thần kháng chiến

– Họ sẵn sàng hi sinh hạnh phúc cá nhân vì sự nghiệp kháng chiến

– Trong hoàn cảnh hiểm nguy, thiếu thốn của cuộc chiến họ vẫn lạc quan, sẻ chia với nhau mọi chông gai

– Điều xinh đẹp, thiêng liêng nhất là giữa họ luôn có sự đoàn kết, đồng cam cộng khổ với nhau

Luyện tập

Cảm nhận về đoạn thơ cuối bài thơ “Đồng chí”:

Các bạn có thể tham khảo văn mẫu sau:

Đoạn cuối bài thơ mang một vẻ đẹp vừa hiện thực vừa lãng mạn. Hiện thực ở cảnh rừng hoang vu, ở người lính canh giữ chờ giặc, ở đầu súng nằm trong bàn tay cứng cỏi người bộ đội. Cùng với đó những hình ảnh ấy cũng thật lãng mạn bởi tình đồng chí sưởi ấm không gian giá lạnh, khi mảnh trăng thơ thẩn đi chơi, níu giữ lại trên đầu ngọn súng. Một hình ảnh thật đẹp, thật thơ mộng, cây súng chiến tranh và mảnh trăng hòa bình, một tương lai tươi đẹp đang chờ đợi phía trước.

Tổng kết

Nguồn: Tổng hợp