Xin chào các bạn! Hôm nay, Bảng Xếp Hạng sẽ chỉ dẫn các em soạn bài Phú sông Bạch Đằng. Đây là một bài thơ rất hay và nổi tiếng của Trương Hán Siêu và được biên soạn trong chương trình Ngữ Văn 10 Tập 2. Mời các bạn cùng tham khảo nhé!
Bạn đang xem bài viết: soạn bài phú sông bạch đằng
Tìm hiểu chung về tác phẩm Phú sông Bạch Đằng
Giới thiệu tác giả Trương Hán Siêu
- Trương Hán Siêu (?-1354) tự là Thăng Phủ, người làng Phúc Am, huyện Yên Ninh (nay là thị xã Ninh Bình).
- Dưới triều Anh Tông, Dụ Tông làm quan to, lúc mất được truy tặng Thái bảo, được thờ ở Văn miếu.
- Ông học vấn uyên thâm, sinh thời được các vua Trần tin cậy, nhân dân kính trọng.
Xem thêm: Hướng dẫn soạn bài Qua Đèo Ngang (ngắn gọn) – Ngữ Văn 7
Về tác phẩm Phú sông Bạch Đằng
Thể loại: Văn bản Phú sông Bạch Đằng thuộc thể loại phú.
Thể phú:
- Là một thể tài của văn học trung đại Trung Quốc được chuyển dụng ở đất nước ta.
- Phú là thể văn vần hoặc văn xuôi kết hợp văn vần sử dụng để mô tả cảnh vật, phong tục,…
- Bố cục bài phú gồm bốn phần: đoạn mở; đoạn giải thích, đoạn bình luận và đoạn kết.
Soạn bài Phú sông Bạch Đằng
Câu 1 (Trang 7 sgk ngữ văn 10 tập 2)
Bố cục: gồm 4 đoạn
Đoạn 1 ( từ đầu… Luống còn lưu): cảm xúc lịch sử của “khách” trước sông Bạch Đằng.
Đoạn 2 (tiếp… nghìn xưa ca ngợi): Lời của các bô lão kể với khách về những chiến công lịch sử trên sông Bạch Đằng
Đoạn 3 (tiếp… Chừ lệ chan): suy ngẫm bình luận của các bộ lão về những chiến công xưa
Đoạn 4 (còn lại) Lời ca khẳng định nhiệm vụ và đức độ của con người.
Câu 2 (trang 7 sgk ngữ văn 10 tập 2)
– “Khách” người mang tính cách phóng khoáng, mạnh mẽ:
+ Là bậc “tao nhân mặc khách” thích thú du ngoạn, đi nhiều, hiểu biết rộng, làm bạn với trăng
– Nhân vật “khách” tuy có tính chất bí mật của thể phú song ngòi bút tài hoa, Trương Hán Siêu đã thổi hồn thành nhân vật sinh động.
+ Là cái tôi tác giả- một người mang tráng chí và tâm hồn nhạy cảm và tấm lòng ưu ái đối với lịch sử
– Cái tráng chí bốn phương, sự hiểu biết của nhân vật “khách” được, thông qua những vị trí những tên gọi địa danh trong điển cố Trung Quốc (Nguyên, Tương, Vũ Huyệt, Cửu Giang, Ngũ Hồ, Tam Ngô, Bách Việt…)
– Loại địa danh của đất Việt (cửa Đại Than, bến Đông Triều, sông Bạch Đằng.
+ Thể hiện tráng chí bốn phương, địa danh thứ 2 mang tính cụ thể, thể hiện tình yêu đất nước
Câu 3: (trang 7 sgk ngữ văn 10 tập 2)
Cảm giác của “khách”:
– Khách vừa có cảm xúc vui, buồn, vừa tự hào, nuối tiếc → Có tráng chí bốn phương, yêu nước, tự hào
+ Vui trước cảnh hùng vĩ, thơ mộng núi sông, tự hào vì dòng sông ghi nhiều chiến công hiển hách
– Khách buồn, nuối tiếc: dấu tích oanh liệt ngày xưa trở nên trơ trọi, hoang vu. Dòng thời gian làm lãng quên đi những giá trị lịch sử
– Đoạn thơ trọng điểm ngắt nhịp chẵn, thể hiện điệu nhịp nhàng, trầm lắng, khơi gợi nhiều nỗi suy tư
Câu 4 (trang 7 sgk ngữ văn 10 tập 2)
Các bô lão hình ảnh của tập thể vừa đại diện cho nhân dân địa phương, chứng thực lịch sử, đồng thời cũng là sự phân thân của tác giả.
Nhân vật bô lão tạo nên nhân vật có tính lịch đại để có được sự đối đáp tự nhiên, từ đó dựng lên trận thủy chiến Bạch Đằng
– Các bô lão kể chuyện xưa với ngôn từ sống động, lời lẽ trang trọng gợi lên cảm hứng lịch sử với âm điệu hào hùng
+ Các kì tích trên sông Bạch Đằng được kể với sự bừng bừng hào khí: trận chiến thời Ngô Quyền tới Trần Hưng Đạo
+ Những trận đánh “kinh thiên động địa” được tái hiện bằng những nét bút khoa trương thần tình
+ Âm thanh, sắc màu, trực cảm, tưởng tượng tác giả vận dụng phối hợp góp phần tô đậm
– Những hình ảnh điển tích được phân loại để tô đậm thêm sự vẻ vang của dân tộc, cũng như chiến công, tài đức của vua tôi nhà Trần
– Bô lão tuy nhiên nghe trong đó có giọng của “khách” niềm cảm hoài của các bô lão gặp niềm sững sờ buồn tiếc của khách tạo nên sự cộng hưởng
Câu 5 (trang 7 sgk ngữ văn 10 tập 2)
– Đoạn cuối “bô lão” và “khách” hiện thân hô ứng của xưa- nay
+ Ca lên niềm tự hào về non sông hùng vĩ, luận bàn về chiến thắng sông Bạch Đằng khúc anh hùng về tinh thần ngoan cường của con người
– Lời ca bô lão mang âm hưởng sử thi, dòng sông cuộc đời với chân lí: bất nhân thì tiêu vong, anh hùng thì lưu danh thiên cổ
– Lời nối tiếp của “khách” có ý nghĩa tổng kết, ca ngợi công đức hai vị vua anh minh, bày tỏ khát vọng hòa bình muôn thuở, tư tưởng nhân vật cao đẹp
Câu 6 (trang 7 sgk ngữ văn 10 tập 2)
– Giá trị nội dung: bài phú thể hiện lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc về truyền thống anh hùng, chống giặc ngoại xâm
– Đề cao vai trò, trí tuệ của con người
– Giá trị nghệ thuật:
+ Cấu tứ đơn giản, thu hút. Bố cục chặt chẽ
+ Lời văn linh hoạt
+ Hình tượng nghệ thuật sinh động, vừa gợi hình, giàu triết lí
+ Ngôn từ: trang trọng, tráng lệ, lắng đọng, giàu suy tư
Luyện tập
Câu 2 (trang 7 SGGK Ngữ văn 10 tập 1)
So sánh đoạn phần kết thúc Phú sông Bạch Đằng với bài thơ Sông Bạch Đằng (Nguyễn Sưởng).
Các bạn có thể tham khảo văn mẫu sau:
* Tương đồng:
– Cùng ca ngợi thắng lợi Bạch Đằng thời Trùng Hưng
– Cùng khen ngợi các yếu tố thiên nhiên và con người làm nên thắng lợi.
– Cùng nhấn mạnh thiên nhiên hiểm trở, hùng tráng, càng nhấn mạnh yếu tố chúng ta.
– Cùng viết bằng chữ Hán.
* Khác biệt:
– Thể loại: Sông Bạch Đằng được viết theo thể thơ Đường luật (ngắn); Bạch Đằng giang phú viết theo thể phú cổ thể (dài).
– Trương Hán Siêu đề cao vai trò chúng ta hơn “cốt mình đức cao”, còn Nguyễn Sưởng thì san bằng “Nửa do sông núi, nửa do người”.
Tổng kết
Trên đây Bảng Xếp Hạng vừa gửi tới bạn xem bài viết Soạn bài Phú sông Bạch Đằng. Chắc hẳn qua bài viết độc giả đã có thể nắm được những ý chính cũng như trau dồi được thông tin kiến thức của bài học rồi phải không ạ? Bài viết cho thấy được đôi nét về tác giả tác phẩm, thông tin chính của tác phẩm và những nghệ thuật được sử dụng trong tác phẩm. Hi vọng qua bài viết bạn đọc có thể học tập tốt hơn môn Ngữ văn lớp 10.
Nguồn: Tổng hợp
